ميزان رضايت‌مندي استفاده‌كنندگان كتابخانه‌هاي عمومي استان خراسان شمالي از فضا و معماري كتابخانه‌ها

Evaluating the Satisfaction Level of the Users of Public Libraries in North Khorasan Province Regarding the Libraries’ Architecture

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر تعيين ميزان رضايت‌مندي استفاده‌كنندگان كتابخانه هاي عمومي خراسان شمالي از معماري كتابخانه‌ها و بررسي نقاط قوت و ضعف معماري آن‌ها مي‌باشد. روش: روش پژوهش پيمايشي- توصيفي و ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه است. جامعه آماري شامل كليه افراد شهرنشين استان خراسان شمالي كه امكان استفاده از كتابخانه هاي عمومي را دارند و نيز كتابداران و مديران كتابخانه‌هاي عمومي مي باشد. حجم نمونه آماري 140 نفر برآورد و براي نمونه-گيري از روش تصادفي طبقه بندي شده استفاده گرديد. همچنين بررسي و تحليل داده ها به كمك نرم-افزار spss16 انجام شد. يافته‌ها: نتايج پژوهش نشان داد كه ميزان رضايت‌مندي در 5 معيار از 9 معيار معرفي شده، كم‌تر از حد متوسط (3) است. همچنين بالاترين ميانگين وزني (3.34) تنها اندكي بالاتر از حد متوسط (3) است. بنابراين چنين به‌نظر مي رسد كه ميزان رضايت‌مندي در معيارهاي عمومي ارزيابي معماري كتابخانه‌ها در مجموع نسبتاً پايين است. از ‌نظر پرسش شوندگان وجود فضاهاي جنبي و رفاهي نسبتاً مهم توصيف شد. ميانگين هاي وزني پرسش هاي مربوط به ميزان مشكلات و ضعف هاي معماري فضاهاي اصلي كتابخانه ها (3.17 تا 4.03) نشان داد كه از نظر پرسش شوندگان معماري داخلي فضاهاي اصلي كتابخانه ها در مجموع داراي شرايط نامطلوبي بوده و مشكلات زيادي دارد. همچنين بين «ميزان رضايت‌مندي كلي از فضاهاي كتابخانه» و ساير معيارهاي عمومي ارزيابي معماري كتابخانه رابطه معني‌دار و مستقيم مشاهده شد. بين «ميزان رضايت‌مندي كلي از فضاهاي كتابخانه» در بين سه گروه مديران، كتابداران و مراجعان، تفاوت معني‌داراي مشاهده نشد. اصالت/ارزش: يافته‌هاي اين پژوهش مي تواند به مسيولان و مديران بخش هاي مرتبط در شناسايي نقاط قوت و ضعف معماري فضاهاي كتابخانه اي و در تصميم سازي و سياست گذاري متناسب كمك كند. همچنين يافته‌هاي اين پژوهش مي تواند به برنامه ريزان، مشاوران، طراحان و معماران كتابخانه در برنامه ريزي كالبدي مناسب و طراحي كارآمد و هماهنگ با نيازهاي مراجعان ياري رساند.

Purpose: It is aimed in this study to determine the satisfaction level of public libraries’ users in North Khorasan Province regarding the architecture of libraries, as well as to evaluate the strengths and weaknesses in the libraries’ architecture. Methodology: This research is a descriptive survey in which data collection was achieved by questionnaire. The population under study included all citizens of North Khorasan Province who use public libraries and also the librarians and managers of these public libraries. Sample size was estimated to be 140 persons and stratified random sampling was used. In addition, data analysis was performed by the statistical software SPSS 16. Findings: According to the results, out of the nine criteria studied, the satisfaction level of users is lower than medium (3) in five criteria. Therefore, it seems that the satisfaction level is relatively low in total, regarding the general criteria for evaluation of libraries’ architecture. According to the responders, the existence of welfare places in the libraries was described relatively important. Mean weights of the questions related to problems and weaknesses in architecture of main environment of libraries (3.17 to 4.03) indicated that according to the responders the internal architecture of the main environment in libraries has in total undesirable and suffers from many problems. Furthermore, a significant and direct relationship was observed between “the total satisfaction level regarding the library environment” and other general criteria for evaluation of library architecture. On the other hand, no significant difference was observed regarding “the total satisfaction level regarding the library environment” among the three groups of responders, i.e. library managers, librarians, and users. Originality/Value: The findings of this research can assist the officials and managers in the related fields in identification of the strengths and weaknesses of the library environment architecture and therefore in decision-making for related policies. Additionally, it can help the programmers, consultants, designers, and architects of libraries in appropriate programming and efficient designing which would be consistent with the needs of users.