تحليل داستان رستم و سهراب براساس نظريه هاي روايت شناسي

Analysis of Rostam and Sohrāb in the Light of the Theorieson Narrative

نقد و تحليل آثار ادبي در گذشته به منظور تشخيص سره از ناسره بود؛ اما اكنون از ديد ساختگرايان هدف از نقد، شناخت ساختارهاي زبانيِ متن و تحليل بنيادهاي معنوي آن است. يكي از ارمغان‌هاي مكتب ساختگرايي براي ادبيات، ايجاد مباحث روايت شناسي است .بنابر نظريه هاي روايت شناسي، مي توان داستان رستم و سهراب را به‌عنوان يك روايت در دو سطح داستان و كلام (گفتمان) بررسي نمود: در سطح داستان با تكيه‌بر نظريات تولان و مارتين، ارزيابي رويدادهاي به هم‌پيوسته، چگونگي شكل‌گيري بحران و فرايند گذر از بحران بررسي مي‌شود، و بنابر الگوي گرماس، نقش شخصيت ها در پيشبرد داستان و ارتباط آنها با زمينه داستاني مد نظر است. در سطح كلام يا گفتمان بنابر «ديد رواييِ» راجر فالر، موقعيت فردوسي به‌عنوان راوي، نوع ارتباط و نگرش راوي نسبت به شخصيت ها و تاثير آنها در روند روايت ارزيابي مي شود.

In contrast to traditional literary criticism which was in search of correct and incorrect, structuralism is an approach that tries to discover the linguistic structures and semantic components of the text. Narratology, as one of the horizons of structuralism, studies any narrative at the two levels of “Story” and “Discourse”. The present article takes advantage of the ideas in narratology to analyze the Rostam and Sohr?b. In this study, the examination of interrelated events, formation of crisis and the process of going beyond crisis, are performed by making use of the ideas of Tolan and Martin; the role of characters in text progress and their relation to narrative context is seen through the eyes of Greimas. Meanwhile, the article benefits from the “narrative perspective” of Fowler to assess the position of Ferdowsi as the narrator, his attitudes toward the characters and their influence on the narrative process.