ارزيابي دگرآسيبي سورگوم جارويي (Sorghum vulgare var. technicum) بر جوانه زني و رشد گياهچه جو (Hordeum vulgare )

Broomcorn allelopathic effect on germination and early growth stages of barley

سورگوم جارويي به صورت گسترده در منطقه ميانه براي توليد جاروي سنتي كشت شده و تناوب آن با جو يكي از تناوب هاي رايج اين منطقه مي باشد. اين تحقيق به منظور تعيين قابليت دگرآسيبي سورگوم جارويي بر جوانه زني و رشد اوليه جو انجام گرفت. اثر عصاره آبي 5/2، 5، 5/7 و 10% ريشه و اندام هوايي سورگوم جارويي نمونه برداري شده بعد از كاشت در چهار مرحله به فواصل يك ماهه و نيز اثر ترشحات ريشه گياهچه هاي سورگوم جارويي به روش اتاقك هم تراز آگار بر گياهچه هاي جو، هم‎چنين اثر عصاره آبي 5 و 10% بقاياي دست نخورده و سوخته بلافاصله و يك ماه بعد از برداشت بر جوانه زني و رشد اوليه جو در آزمايشگاه بررسي شد. هم‎چنين، اثر عصاره 5/2، 5، 5/7 و10% اندام هوايي سورگوم جارويي سه ماهه بر رشد گياهچه جو در گلخانه مطالعه شد. عصاره ريشه سورگوم جارويي نسبت به عصاره اندام هوايي بر جوانه زني جو كمتر بازدارنده بود و عصاره اندام هوايي سه ماهه بيشترين اثر بازدارنده بر جوانه زني و رشد اوليه جو را داشت. هم‎چنين ترشحات ريشه سورگوم جارويي بر رشد ساقه چه بيشتر از ريشه چه جو تاثيرگذار بود. به علاوه، سوزاندن بقاياي گياهي سورگوم جارويي در تخفيف خاصيت دگرآسيبي آن تا 77% موثر بود. اثر عصاره دهي سورگوم جارويي در گلخانه از تاثير مستقيم آن در آزمايشگاه بر ويژگي هاي گياهچه جو كمتر بود. نظر به خاصيت قابل توجه دگرآسيب سورگوم جارويي بر جو، بايستي در قرار دادن تناوب جو با سورگوم جارويي ملاحظات كافي در مديريت بقاياي محصول سورگوم جارويي به عمل آيد.

Broomcorn is extensively cropped in Miyaneh region for traditional broom production and occasionally included in rotation with barley by local farmers. The research objective was clarifying of broomcorn allelopathic potential on barley germination and initial growth. Allelopathic properties of 2.5, 5, 7.5, and 10% of broomcorn roots and shoots aqueous extracts sampled 1, 2, 3, and 4 months after planting, also root exudates using equal compartment agar method and 5 and 10% of intact and burnt crop residues aqueous extract on barley germination and initial growth were evaluated. Also, 2.5, 5, 7.5, and 10% of 3-month broomcorn foliar extracts on barley seedlings growth was evaluated in greenhouse condition. Broomcorn root extracts was less allelopathic on barley seed germination, also 3-month foliar was the most allelopathic studied plant organs on seed germination and growth of barley. Also, broomcorn root exudates were more toxic on barley plumule than radicle. Residue burning decreased allelopathic effect of broomcorn residue up to 77%. Irrigating with broomcorn extracts had less allelopathic effects than direct bioassay on barley seedlings in laboratory. Considering remarkable allelopathic potential of broomcorn on barley, its residue management should be concerned in broomcorn-barley rotations.