بررسي زمان، شدت و تغييرات آناتوميكي مرگ جوانه (Bud necrosis) در مرحله رشد و نموي انگور رقم عسكري

A Study of the Disease Occurrence Date, Severity and Anatomical Changes due to Bud Necrosis in Different Stages of Growth and Development of Grapevines (Vitis vinifera L. cv. Askari)

مرگ جوانه اوليه (Primary bud necrosis) يك ناهنجاري فيزيولوژيكي است كه موجب كاهش عملكرد در تاكستان‌ها مي‌گردد. پژوهش حاضر به منظور تعيين زمان و شدت بروز مرگ جوانه و مطالعه تغييرات آناتوميكي در جوانه‌هاي در حال تكامل انگور در تاك‌هاي ميوه‌دار و بي‌ميوه رقم عسكري انجام شد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در 4 تكرار اجرا گرديد. فاكتور اول شامل تيمار حذف ميوه در 2 سطح (ميوه‌دار و بي‌ميوه) و فاكتور دوم، زمان نمونه‌برداري در 10 سطح ( از 40 تا 130 روز پس از شكفتن جوانه) بود. به اين منظور در فصل رشد، شاخه‌هاي نمونه از بوته‌هاي ميوه‌دار و بي‌ميوه، جمع‌آوري شد. سپس با برش عرضي و به كمك ميكروسكوپ ديجيتالي نسبت به تعيين درصد جوانه‌هاي داراي نشانه بافت مردگي و سالم اقدام شد. نتايج نشان داد كه اثر تيمار حذف ميوه، تاريخ نمونه‌برداري و برهمكنش آنها بر درصد مرگ جوانه در سطح احتمال 1% معني‌دار بود. در هردو بوته ميوه‌دار و بي‌ميوه، كمترين درصد مرگ جوانه در 40 و 50 روز پس از شكفتن جوانه و بيشترين درصد مرگ جوانه اوليه در 130 روز پس از شكفتن جوانه مشاهده گرديد كه در بوته بي‌ميوه نسبت به بوته ميوه‌دار بيشتر بود. همچنين از نظر ظاهري تفاوتي بين جوانه با بافت آسيب ديده و جوانه با بافت سالم مشاهده نگرديد و اولين نشانه داخلي از ناهنجاري مرگ جوانه اوليه در منطقه مورد مطالعه در انگور عسكري، از 60 روز پس از شكفتن جوانه آغاز گرديد. مشاهده آناتوميكي جوانه نشان داد كه نشانه بروز ناهنجاري مرگ جوانه اوليه در محدوده مركزي جوانه ظاهر و به تدريج در كل جوانه توسعه مي‌يابد و جوانه مركب حاوي جوانه مرده اوليه، روي شاخه باقي مانده و ريزش نمي‌كند.

Primary bud necrosis is a physiological disorder that adversely affects the performance and yield in the vineyards. The present study was conducted to determine the time and intensity of bud necrosis incidence as well as the related anatomical changes in the developing buds of grapevine cv. Askari. A factorial experiment in a randomized complete block design of 4 replications was carried out for the purpose. A first factor taken into account was comprised of two levels of fruit removal treatments (with and whithout fruit), while the second factor being comprised of 10 levels of sampling dates, starting from 40 to 130 Days After Bud break (DAB), with 10 days intervals. A digital microscope was used to determine the percentage of necrotic buds as well as the healthy ones. The results revealed that the effects of fruit removal and sampling date as well as their interactions were significant on percent bud death at a 1% level. Both fruiting and de-fruited vines, bore the lowest bud necrosis at 40 and 50 DAB while the highest percentage of bud necrosis occurred at 130 DAB. The outward appearances of a healthy and a necrotic bud seemed the same and the first symptom of the necrosis disorder commenced at the 60 DAB. Anatomical observations of bud tissue revealed the incidence of bud necrosis within the central bud as a brown spot appearing and gradually expanding. Compound bud, carrying the initial necrotic bud remains on the vine and does not fall off the shoots.