بررسي و مقايسه برخي خصوصيات بيوشيميايي در ژنوتيپ‌هاي مختلف آجيلوپس تايوچي (Aegilops tauschii) ايران

Evaluation and Comparison of Biochemical Characteristics in Different Aegilops tauschii Genotypes of Iran

اين تحقيق به منظور بررسي و مقايسه برخي خصوصيات بيوشيميايي 50 ژنوتيپ آجيلوپس تايوچي (Aegilops tauschii) ايراني و رقم كوهدشت به عنوان شاهد زراعي انجام گرفت. هشت صفت مرتبط با عملكرد و مقاومت به تنش هاي زنده و غير زنده در يك طرح كاملاً تصادفي با 3 تكرار در گلخانه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران در سال 1388 مورد مطالعه قرار گرفت. اين صفات شامل فعاليت آنزيم‌هاي كاتالاز، پراكسيداز، پلي فنل اكسيداز، اندازه‌گيري محتوي كلروفيل، كارتنوييد و پروتيين محلول كل بود كه بر روي بافت برگ انجام و داده ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس نشان داد كه ژنوتيپ‌ها از نظر تمامي صفات داراي اختلاف معني‌داري بودند. در تمامي ژنوتيپ‌ها همبستگي معني‌دار و مثبتي بين ميزان كلروفيل a و كارتنوييد وجود داشت، ولي همبستگي بين ميزان آنزيم، محتوي كلروفيل و كارتنوييد معني‌دار نبود. همبستگي مثبت و معني‌داري بين پروتيين، آنزيم هاي كاتالاز، پلي فنل اكسيداز و پراكسيداز وجود داشت. همچنين يك رابطه منفي و معني‌دار بين آنزيم كاتالاز با دو آنزيم ديگر (پلي فنل اكسيداز و پراكسيداز) مشاهده گرديد، اما هيچ همبستگي بين دو آنزيم پلي فنل اكسيداز و پراكسيداز وجود نداشت. تجزيه به مولفه هاي اصلي 8 متغير اوليه را در قالب دو مولفه جديد گروه‌بندي نمود كه در مجموع اين دو مولفه 3/69 درصد از تغييرات كل را توجيه كردند. مولفه اول 9/42 درصد از تغييرات كل را توجيه كرد كه عمدتاً محتواي كلروفيل و كاروتنوييد را در بر مي‌گرفت. در حالي كه متغير دوم 4/26 درصد از كل تغييرات را توجيه كرد كه عمدتاً پروتيين، آنزيم پراكسيداز، پلي فنل اكسيداز و كاتالاز را شامل مي شد. همچنين تجزيه خوشه‌اي به روش UPGMA ژنوتيپ‌ها را به 5 گروه تقسيم كرد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه ژنوتيپ‌ها از لحاظ كليه صفات به طور معني‌داري متفاوت بودند، برخي از ژنوتيپ‌ها نسبت به ژنوتيپ‌هاي ديگر و شاهد زراعي داراي ميزان بالاتري از اين صفات بودند، ‌بنابراين مي‌توان از اين ژنوتيپ‌هاي وحشي (بخصوص ژنوتيپ‌ها با ميزان بالايي از اين صفات) در برنامه هاي اصلاحي استفاده نمود.

The objective of this study was to evaluate some biochemical characteristics of fifty Iranian genotypes of Aegilops tauschii and Kohdasht cultivar which was used as a control. Eight important physiological characteristics that were related to crop yield and resistance to biotic and abiotic stress, was studied in a Completely Randomized Design (CRD) with 3 replications in the University of Tehran in 2009. The results of ANOVA showed significant differences among genotypes in all characters. There was positive correlation between chlorophyll content and carotenoid, but the correlation among enzymes, carotenoid and chlorophyll content were not significant. There was significant correlation between protein and enzymes. Also, the negative correlation was detected between catalase and two other enzymes (proxidase and polyphenol oxidase), but there was not any correlation between proxidase and polyphenol oxidase. Principal components analysis classified 8 primary variables in to 2 new components that explained 69.3% of total variations. The first component explained 42% of total variations that mainly included chlorophyll content and carotenoid. The second component explained 26.4% of total variations that mainly included protein and enzymes. Cluster analysis by UPGMA method classified characters in to 5 groups. The results showed that genotypes were significantly different in all characters; therefore, wild genotypes (especially genotypes with high values of these characters) can be used for transferring desirable traits (such as resistance to drought and salinity) to produce cultivars which are suitable for breeding programs.