بررسي همبستگي كاني هاي غالب و پارامترهاي منحني كميت- شدت با ميزان پتاسيم قابل جذب در خاك هاي آهكي

Correlation between Mineral Composition and Potassium Quantity Intensity Parameters and available potassium in Calcareous Soils

چكيده 1 پتاسيم از عناصر ضروري براي رشد و نمو گياهان است. گياهان پتاسيم مورد نياز خود را از فاز محلول جذب مي كنند كه در حال تعادل با فاز تبادلي و كاني هاي معدني خاك است. اين پژوهش به منظور بررسي پتاسيم و بررسي ارتباط بين اين (Q/I) همبستگي بين كاني هاي غالب خاك و پارامترهاي كميت- شدت پارامترها با مقدار پتاسيم قابل جذب اندازه گيري شده با روش استات آمونيوم انجام گرديد. به اين منظور 18 نمونه خاك زراعي از استان هاي مختلف كشور تهيه شد. اين نمونه ها علاوه بر تنوع در خصوصيات فيزيكوشيميايي، داراي مقدار پتاسيم قابل جذب كم، متوسط و يا زياد بودند. كاني هاي غالب بخش رس نمونه هاي خاك به روش پراش اشعه ايكس به صورت كيفي شناسايي شدند. براساس نتايج آزمايش ها نمونه ها ترسيم و پارامترهاي آن محاسبه گرديد. بر طبق نتايج همبستگي معني داري بين نوع Q/I منحني پتاسيم نگهداري ،(KL) كاني هاي غالب و ميزان پتاسيم قابل جذب مشاهده نشد، اما پتاسيم كل قابل جذب با پتاسيم قابل جذب همبستگي (?G°) و انرژي آزاد تبادل پتاسيم (KX) شده در مكان هاي اختصاصي معني داري را نشان دادند. با توجه به تاثير نوع كاني و خصوصيات فيزيكوشيميايي خاك در پارامترهاي پتاسيم، به نظر مي رسد استفاده از پارامترهاي اين منحني مي تواند واكنش يا نبود واكنش گياهان Q/I منحني به كودهاي پتاسيمي را با دقت بيش تري نسبت به روش استخراج پتاسيم با استات آمونيم برآورد نمايد. نوع كاني، پتاسيم قابل جذب با استات آمونيوم

Abstract1 Ammonium Acetate extracted soil potassium is the most common plant available potassium evaluation method in soils, but it has been shown that this method was not been suitable to fertilization recommendation of potassium in calcareous soils. This study was conducted to determine correlation between soil mineralogical combinations, potassium Q/I parameters with potassium extracted by normal extraction method determination. Therefore, 18 different soil samples collected from farms of different provinces. Beside difference in physical, chemical and mineralogical characteristics, soils were in different available potassium categories (low, medium, high). Dominant clay minerals of soil samples were identified by X-Ray, then the Q/I parameters were calculated. The results showed no significant correlation between the types of dominant minerals with available potassium. But, some of the Q/I parameters, potassium absorbed by specific sites (KX), labile potassium (KL), and free energy of potassium replacement (?G°) were highly correlated with potassium ammonium extractable. Difference in physical, chemical and mineralogical properties could explain different Q/I parameters in soils. Results showed that different soil characteristics could directly affect Q/I parameters, so that it can give a better estimation of soil potassium availability than ammonium acetate extraction. Keywords: Potassium, Quantity-intensity, Q/I, Soil available potassium, Ammonium Acetate