آناليز كمّي- كيفي و ميزان آگاهي كاركنان از نحوه مديريت زباله‌هاي آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي شهر رشت، سال 1388

The Qualitative-Quantitative Analysis and the Study of Personnelʹʹs Awareness of the Management Strategies of the Wastes of Medical Diagnostic Laboratories of Rasht, in 2009

زمينه و هدف: يكي از منابع توليد زباله‌هاي شهري، زباله‌هاي توليدي توسط مراكز بهداشتي- درماني (بيمارستاني) از جمله آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي است. به‌نظر مي‌رسد زباله‌هاي توليدي در آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي به جهت وجود مواد عفوني و بيماري‌زا، يكي از مشكلات زيست محيطي بوده كه اهميت بسياري دارد. اين بررسي با هدف آناليز كمّي- كيفي و نحوه مديريت زباله‌هاي توليدي در آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي شهر رشت در سال 1388 انجام شد. روش بررسي: در اين مطالعه توصيفي، از 19 آزمايشگاه تشخيص طبي شهر رشت پس از تكميل پرسشنامه و مصاحبه با مديران آزمايشگاه‌ها، 3 نمونه در 3 روز كاري متوالي (روزهاي دوشنبه، سه‌شنبه، چهارشنبه هر هفته) تهيه گرديد. در ادامه، نمونه‌ها به‌صورت دستي جداسازي شده، و بعد از تفكيك به 46 جز متفاوت، با استفاده از ترازو توزين شدند. سپس اجزاي توزين‌شده براساس ويژگي و پتانسيل خطرزايي دسته‌بندي شدند. يافته‌ها: ميزان كل زباله ساليانه توليدي در آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي شهر رشت kg143/25785 مي‌باشد. در اين بررسي، سهم توليد زباله‌هاي معمولي (شبه‌خانگي) به‌خصوص عفوني، شيميايي و دارويي و راديواكتيويته به ترتيب برابر با 16/1%، 34/95%، 42/1%، 8/2% گزارش شد. بيشترين و كمترين ميزان توليد زباله عفوني مربوط به مواد پلاستيكي با 37/48% و چوب با 43/0% بود. در اين تحقيق ميزان اشيا نوك‌تيز و برنده 52/10% به دست آمد. همچنين 84% مديران آزمايشگاه‌ها از بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌ها در مورد روش‌هاي مديريت اجرايي پسماندهاي پزشكي آگاهي كافي نداشتند. نتيجه‌گيري: در خصوص مديريت توليد زباله‌ها در آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي پيشنهاد مي‌شود كه در مورد نحوه تفكيك، جمع‌آوري، بي‌خطرسازي و دفع نهايي؛ آموزش‌هاي لازم به مسيولين و كاركنان مربوطه داده شود و در ضمن مطابق با دستورالعمل‌ها و ضوابط تعيين‌شده اقدام لازم صورت گيرد.

Background and Objectives: Waste produced by health and treatment centers (hospitals) including medical diagnostic laboratories is one of the sources of municipal waste production. Waste produced by medical diagnostic laboratories due to the existence of pathogens and infectious materials by high importance is one of the environmental issues. This survey has been done on the qualitative-quantitative analytical bases, and the investigation has focused on the management strategies of the waste material of medical diagnostic laboratories of Rasht, Iran in 2009. Methods: In this descriptive study, samples were collected from 19 medical diagnostic laboratories of Rasht in 3 consecutive days (Monday, Tuesday and Wednesday every week), after filling the questionnaire and interviewing with the managers. Then, the samples were separated manually, and divided into 46 different constituents and weighed. Next, the constituents were classified based on characteristics and potentiality of being hazardous. Results: The total amount of annual waste production by the medical diagnostic laboratories of Rasht is 25785.143kg. In this study, the share of manufacturing conventional waste (domestic type wastes), especially infectious, chemical, pharmaceutical, and radioactive wastes were 1.16%, 95.34%, 1.42% and 2.08%, respectively. The highest and lowest amount of waste production relates to plastic materials and wood which are 48.37 and 0.43%, respectively. In this study sharp cutting things were calculated to be 10.52%. Furthermore, 84 percent of the managers of the medical diagnostic laboratories had not had enough information of the circulars and instructions on the enforceable management strategies of the medical wastes. Conclusion: Concerning the management of the medical waste production in the medical diagnostic laboratories, it is suggested that the managers and the personnel be trained on the separation, collection, and disinfection techniques and final disposal, and the wastes have to be treated per regulations and instructions.