جايگاه مدلسازي و تخمين خسارات و تلفات سوانح در مديريت ريسك و بحران سوانح طبيعي

Catastrophe Loss and Casualty Modelling in Risk and Disaster Management

روند افزايشي خسارات ناشي از سوانح طبيعي در سالهاي اخير به طور مستقيم متاثر از فعاليتهاي بشر و پراكندگي سرمايه‌هاي آسيب‌پذير در مجاورت منابع خطرهاي طبيعي مي‌باشد. اين سوانح علاوه بر اينكه سبب تلفات جاني و ساير معضلات اجتماعي ديگر مي‌شوند، بخش قابل توجهي از جمعيت جهان را مخصوصاً در كشورهاي در حال توسعه از نظر اقتصادي تهديد مي‌كند. عواقب انساني بسيار وسيع و ناگوار سوانحي همچون سونامي سوماترا، زلزله بم و زلزله اخير توهوكو ژاپن توانسته‌اند تا حدودي لزوم وجود ابزار و تمهيدات لازم براي نجات جان انسانها را برجسته نمايند. با اين همه به دليل فقدان سيستم هاي مبتني بر مديريت ريسك در لايه‌هاي مديريتي و سياستگذاري كشورها، اهميت بار مالي ناشي از سوانح طبيعي و سيستم هاي باز پرداخت خسارات احتمالي ناديده گرفته مي‌شوند. در اين مقاله، نقش مدلسازي خسارات و تلفات ناشي از سوانح در مديريت ريسك و مديريت بحران سوانح طبيعي بررسي شده است. مشخصات مدل-هاي نرم‌افزاري تخمين خسارت و كاربردهاي آنها در شاخه‌هاي مختلف مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. در اين مقاله به طور اخص دو كاربرد مهم اين ابزار در مديريت ريسك در صنعت بيمه و همچنين سامانه‌هاي تخمين سريع خسارت و تلفات و كاربرد آن در هدايت پاسخ سريع و مديريت بحران مورد بررسي قرار گرفته است. در انتهاي اين مقاله دو مورد از سامانه‌هاي طراحي و توسعه داده شده براي شهر تهران ارايه شده است. كليدواژه ها: سامانه‌هاي تخمين خسارت، مديريت ريسك سوانح طبيعي، بيمه سوانح، مديريت بحران

The increasing trend seen in the frequency and severity of natural catastrophe losses in recent years is directly related to the human actions, mostly by exposing vulnerable built environment to the sources of natural hazards. In addition to the social crises caused by such events, big portions of the world’s population have become economically vulnerable to these events and their consequences. Recent large natural catastrophes such as the recent Tsunami in Sumatra, the Bam Earthquake and the Tohoko Earthquake, with drastic human losses, have highlighted the importance of life-saving mitigation measures. Nevertheless, in the absence of proper risk management strategies, the fiscal consequences have been undermined particularly in developing countries. In this paper, computer loss modelling technology is reviewed and its applications in natural catastrophe risk and crisis management are discussed. Characteristics of catastrophe risk models and their applications, particularly in the insurance industry and post-event disaster management and early response are explained. Examples of such models for the city of Tehran are provided at the end of this paper. Keywords: Catastrophe loss models; Risk management; Catastrophe insurance; Disaster management