اثر اسيد ساليسيليك بر رشد و عملكرد علوفه و دانه ذرت در شرايط تنش خشكي در مزرعه

Effect of Salicylic Acid on Growth and Forage and Grain Yield of Maize under Drought Stress in Field Conditions

تنش خشكي يكي از عوامل محدود‌كننده توليدات گياهي است و ماده شيميايي اسيد ساليسيليك (SA) به عنوان يك تنظيم‌كننده گياهي، قادر است مقاومت به خشكي را در گياهان افزايش دهد. در اين پژوهش اثر تنش خشكي و اسيد ساليسيليك بر رشد و عملكرد علوفه و دانه ذرت رقم دابل‌كراس 370، در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه شهيد باهنر كرمان، به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار مطالعه گرديد. دور آبياري به عنوان فاكتور اصلي، در دو سطح شاهد (7 روز) و تنش خشكي (10 روز) در كرت‌هاي اصلي و محلول 1/0 ميلي مولار در ليتر اسيد ساليسيليك در شش سطح (شاهد، خيساندن بذر، محلول‌پاشي در مرحله سه برگي، محلول پاشي در مرحله گرده‌افشاني، خيساندن بذر + محلول پاشي در مرحله گرده‌افشاني، محلول پاشي در مرحله سه برگي + مرحله گرده‌افشاني) به عنوان فاكتور فرعي، در كرت‌هاي فرعي قرار گرفتند. خشكي باعث كاهش كلروفيل، محتوي نسبي آب، وزن تر و خشك علوفه و افزايش نشت يوني گرديد. در مقابل، اسيد ساليسيليك سبب افزايش معني‌دار كلروفيل، محتوي نسبي آب، وزن خشك علوفه و كاهش معني‌دار نشت يوني گرديد و بيشترين تاثير مربوط به تيمار خيساندن بذر بود. اثر متقابل آبياري × اسيد ساليسيليك بر ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملكرد دانه و شاخص برداشت معني‌دار بود. اثر اسيد ساليسيليك بر بهبود رشد و افزايش عملكرد در هر دو شرايط تنش و غير تنش محسوس بود و بطور معني‌داري باعث افزايش عملكرد دانه گرديد. نتيجه‌گيري مي‌شود كه اسيد ساليسيليك در غلظت 1/0 ميلي مولار در رفع آسيب اكسيداتيو نقش دارد و قادر است به طور موثري باعث افزايش عملكرد ذرت شود.

Drought stress limits crop productivity and salicylic acid (SA) application alleviates stresses in plants. In present research the interactive effects of drought stress and SA was studied on growth, forage and grain yield of maize hybrid (Double Cross 370) in research field of Shahid Bahonar University, Kerman, Iran in 2006 growing season. Irrigation intervals; 7 day as control and 10 day as drought stress was considered as main plots and 0.1 mM SA application; control, seed soaking, spray at 3-4 leaf stage, spray at anthesis, seed soaking + spray at anthesis and spray at 3-4 leaf stage + spray at anthesis as sub plots. Drought stress, reduced chlorophyll, relative water content (RWC), fresh and dry weight of forage and increased electrolyte leakage. On the contrary, SA increased chlorophyll, RWC, forage dry weight and reduced electrolyte leakage. The most effective treatment was seed soaking. Interaction of drought stress and SA was significant for plant height, 1000 kernel weight, grain yield and harvest index. Seed soaking treatment, increased grain yield under stress and non-stress conditions. However, it is concluded that SA significantly alleviated drought stress and increased yield in maize Double Cross 370.