حمايت قانوني از ابداعات دارويي درپرتومطالعه‌ي تطبيقي

A comparative Study in Legal Protection of Pharmaceutical Innovations

در ميان موضوعات چالش‌برانگيز حقوق مالكيت فكري، بحث حمايت و نحوه‌ي حمايت از دارو به دليل ارتباط آن با بهداشت و سلامت كشورهاي در حال توسعه از اهميتي ويژه برخوردار است و روزبه‌روز بر اهميت آن افزوده مي‌شود. فراورده‌هاي دارويي، گاه ناشي از تركيب دو يا چند ماده‌ي شيميايي يا تركيب دو يا چند داروي موجود براي خلق دارويي جديد است و گاه از دست‌ورزي در ژن گياهي يا حيواني (مهندسي ژنتيك) به دست مي‌آيد. ظهور و رشد مهندسي ژنتيك در دهه‌هاي اخير به همراه روند شتابنده جهاني شدن بازرگاني، به حقوق مالكيت فكري در سطح جهاني اهميتي خاص بخشيده است و در اين بين، بررسي ابعاد حقوقي رابطه‌ي مالكيت فكري و مهندسي ژنتيك با عنايت به نو بودن آن از يك سو و نقش آن در رشد توسعه‌ي اقتصادي و اجتماعي كشورها از سوي ديگر داراي ارزشي ويژه است. مهندسي ژنتيك به دانشمندان اين امكان را داده است كه با استفاده از ژنوم انساني و سلول‌هاي گياهي و حيواني، فراورده‌هاي مفيدي چون دارو توليد نمايند و اين فراورده‌ها كاربردهاي بسياري در حوزه‌ي كشاورزي و پزشكي داراست. اما آنچه مهم است كاربرد اين عمليات در توليد دارو و نحوه‌ي حمايت حقوقي از اين فرايند در قالب حقوق مالكيت فكري است. امروزه مهندسي ژنتيك از جايگاه ويژه‌اي در حوزه‌ي بهداشت و سلامت پايدار و فعاليت‌هاي مرتبط با آن برخوردار است و از آنجا كه حقوق مالكيت فكري، نقطه‌ي تلاقي چهار محور حقوق، اقتصاد و توسعه، سياست و فرهنگ مي‌باشد در ابعاد مختلف اين حوزه‌ها به‌ويژه در حوزه‌ي موضوع مورد مطالعه، به يكي از مهم‌ترين مباحث حقوقي بدل شده است. هدف از اين مقاله بررسي قوانين كشورهاي مختلف در حوزه‌ي ابداعات دارويي و مطالعه‌ي تطبيقي براي رفع مشكلات موجود است. مطالعات انجام شده درباره‌ي حمايت قانوني از ابداعات دارويي نشان مي‌دهد كه كشور ما فاقد دكتريني خاص در زمينه‌ي حقوق مالكيت فكري است و اين مهم، همه‌ي اجزاي موضوعات مورد مطالعه در حقوق مالكيت فكري به‌خصوص عرصه‌ي فناوري‌هاي نوين و تحولات دارويي را تحت تاثير خود قرار داده است. تا زماني كه ما به تدوين دكترين حقوق مالكيت فكري نپردازيم و نظام جامع حقوق مالكيت فكري كشورمان را تعريف نكرده به تصويب نرسانيم مسلماً اقدامات ديگر حتي قانون‌گذاري در اين زمينه نمي‌تواند مشكلات موجود را رفع كند. از اين‌رو محقّقان اين پژوهش تلاش كردند با نگاهي مقارنه‌اي و تطبيقي به موضوع و با آسيب‌شناسي وضع موجود به ارايه‌ي راهكارهاي تقنيني و اجرايي در اين زمينه بپردازند.

Among the challenging issues of intellectual property law, discussed how to support and protect the drug because of its association with health in developing countries of particular importance and significance of the day incidence has been added. Pharmaceutical products, sometimes due to a combination of two or more chemical or combination of two or more existing drugs to create new drug is sometimes lost in tillage or crop animal genes (genetic engineering) is obtained. Emergence and growth of genetic engineering in recent decades with the accelerating process of globalization, trade, intellectual property rights worldwide and has given special importance in between, related legal aspects of intellectual property and genetic engineering with regard to its new one side and its role in the development of economic and social development of countries on the other hand is a special value. Genetic engineering has given scientists the possibility of using the human genome and plant and animal cells, such drugs produce useful products and applications in many agricultural areas, has the medical and Criminology. But what is important in producing the drug application process and how the legal protection of this process is in the form of intellectual property rights. Today, genetic engineering of a very special place in the field of human health and its related activities have been and where intellectual property rights, four-axis vanishing point rights, economics and development, politics and culture is, in many aspects of this particularly in areas subject areas studied, one of the most important legal issues has become. This paper reviews the rules of the World and the areas of pharmaceutical innovation comparative study are to address existing problems. Studies on the legal protection of pharmaceutical innovations shows that our country lacks a particular doctrine in the field of intellectual property rights and important issues about the study, all components in the supply intellectual property rights, especially new technologies and developments influencing their drug puts. Until we develop the intellectual property rights doctrine should not and comprehensive system of intellectual property rights and do not define our country certainly should not pass another, even legislative measures in this area cannot be resolver problems.