تحليل تطبيقي راهكارهاي مديريت مصرف سوخت در حملونقل شهري

COMPARATIVE ANALYSIS OF FUEL CONSUMPTION MANAGEMENT STRATEGIES IN URBAN TRANSPORTATION

يكي از معضلات اساسي و گريبانگير شهروندان، بهويژه در كلانشهرهاي ايران، «حملونقل و ترافيك شهري» است. با توجه به روند رشد جمعيت و ناوگان شخصي، افزايش زيرساختهاي شهري بيش از اين پاسخ‌گوي جابه‌جايي شهرنشينان نبوده و زمينه‌هاي رشد بيشتر آن نيز فراهم نيست. بنابراين، مديريت تقاضاي حملونقل در سالهاي اخير از اهميت ويژه‌يي برخوردار شده است. هدف اين نوشتار، مقايسه‌ي راهكارهاي مديريت مصرف سوخت حملونقل شهري در ايران با يافته‌هاي يك روش رده‌بندي كمي است. بدين‌منظور ابتدا راهبردهاي اين حوزه (13 مورد) و راهكارهاي زيرمجموعه‌ي هر راهبرد (مجموعاً 44 مورد) كه در 14 كشور در دست اجرا هستند، گردآوري و در 3 گروه (ناوگان، مديريت حملونقل، سوخت) دسته‌بندي مي‌شوند. سپس اين راهكارها با استفاده از روش نقطه‌ي آرماني اولويتبندي مي‌شوند. براساس نتايج حاصله، سه راهبرد برتر به‌ترتيب عبارت‌اند از: گسترش حملونقل عمومي (بهويژه ريلي)، گسترش حملونقل هوشمند و گسترش منابع انرژي. چهار راهكار برتر نيز عبارت‌اند از: گسترش شبكه‌ي عمومي، گسترش و كاربرد ITS و ابزارهاي مديريت و كنترل ترافيك براي كاهش تراكم و مصرف سوخت، بهبود دسترسي به حملونقل عمومي و خدمات آن، گسترش و سرمايهگذاري در انرژيهاي تجديدپذير (خورشيدي، زيستي و ...). مقايسه‌ي يافته‌هاي اولويتبندي‌شده با آنچه در كلانشهرهاي ايران اجرا مي‌شود نشان مي‌دهد كه تنها وجه مشترك، راهبرد گسترش حملونقل عمومي و دو راهكار زيرمجموعه آن است و ديگر گزينه‌هاي پيشنهادي ــ احتمالاً به‌سبب تعريف نادرست يا ناكامل مسيله ــ مورد كمتوجهي قرار گرفته است.

Urban transportation and traffic has become a major problem for all citizens, particularly in metropolitan areas. Improving the urban transport infrastructure, regarding the growth of population and the private fleet, seems no longer adequate. Therefore, transportation demand management has become of great importance in recent years. The purpose of this paper is to compare fuel consumption management strategies in urban transport, in Iran, based on a quantitative scoring methodology. Thus, first, strategies for managing fuel consumption in urban transport (13 titles) and policies for each strategy (44 cases) in 14 countries are identified and classified in three groups (fleet, transportation management, and fuel). Then, policies are scored and prioritized, employing the ideal point methodology (Minkawsky distance analysis), results of which show that the top 3 strategies are: the development of public transit (especially rail), the expansion of intelligent transportation systems (ITS) and energy sources development. With this distance analysis, all 44 policies evaluated are classified into 27 equivalent categories. The four top policies are: expanding the public network, developing and applying ITS and traffic control and management for reducing congestion and fuel consumption, improving access to public transport and its services, and development and investment in renewable energies (solar, bio, …). The results of this study seem to be highly consistent with expertise arbitrations and can be considered with good credit. Comparing the prioritization output with current policies in Iranian metropolises shows that the only common strategy is to develop public transport, and its two subset policies (expanding the public network and Government subsidies to public transport systems). Other superior suggested alternatives are neglected, which can be due to incorrect, or at least incomplete, problem definition.