نظريه‌ي انحطاط و اصول شش‌گانه تكامل انساني از نظر سيّد جمال‌الدين اسدآبادي

The Degeneration Theory and the Six Fundamentals of Human Evolution in the View of Seyed Jamalodin Asadabadi

در باره‌ي تكامل و انحطاط جوامع نظريه‌هاي متعددي ارايه شده است. اين جستار در صدد است از ميان نظريه‌هاي مختلف تكامل و انحطاط جوامع اسلامي، بر نظريه‌ي فرهنگي تاكيد كند. از اين رو، از بين متفكران مسلمان،‌ تنها كسي كه تصور نمي‌رود نظريه‌ي انحطاطش در يك چارچوب فرهنگي قرار دارد،‌ سيد جمال‌الدين اسدآبادي است كه در اين جستار تلاش شده كه نشان داده شود وي نيز به عوامل فرهنگي در انحطاط جوامع اسلامي توجه داشته است. نظريه‌ي قصر مسدس‌الشكل سعادت انساني سيد جمال بيانگر دو نكته اساسي است كه براي اثبات فرضيه‌ي اين مقاله از آنها بهره گرفته شده است: 1. عامل انحطاط مي‌تواند عامل غير سياسي و غير ساختاري باشد؛ 2. انحطاط يك جامعه به عوامل دروني به خصوص عوامل فرهنگي بر‌مي‌گردد.

Various theories have been proposed regarding the evolution and degeneration of societies. Among these theories, this research focuses on the cultural theory. Among the Muslim scholars, Seyed Jamalodin Asadabadi’s degeneration theory is not considered to fit a cultural framework. The research demonstrates that even Seyed Jamalodin Asadabadi has considered cultural factors in degeneration of Islamic societies. His theory of hexagonal castle of human happiness contains two important points that are used for proving the theory at hand: 1. The cause of degeneration can be non-political and non-structural. 2. The degeneration of a society is based on internal, especially cultural, factors