تاثير سطح روزنه تاج پوشش بر نرخ فتوسنتز خالص و ويژگي هاي برگ نهال هاي راش در دو توده شاهد و مديريت شده

Effect of Canopy Opening Area on Net Photosynthesis Rate and Leaf Characteristics of Beech Seedlings in Control and Managed Stands

ز جمله گونه هاي با ارزش جنگل هاي شمال كشور است. آغاز و استقرار « راش شرقي » گونه زادآوري اين گونه درون روزنههاي تاجي كه در اثر مرگ درختان اشكوب بالا ايجاد ميشوند صورت ميگيرد كه اندازه اين روزنهها در ميزان زندهماني و رشد نهال ها تاثير معنيداري دارد. اين پژوهش به منظور شناسايي سطوح مختلف روزنه در توده طبيعي و شاهد راش در جنگل شصتكلاته و تاثير اين سطوح بر روي عوامل محيطي موثر در نرخ فتوسنتز خالص و ويژگي هاي رويشي برگ نهال ها انجام گرفت. همچنين مراحل كار به منظور ارزيابي دخالت هاي انجام شده توسط انسان در يك قطعه مديريت شده با روش تك گزيني به طور مشابه تكرار گرديد. شناسايي سطوح مختلف روزنه بيانگر وجود 7 طبقه بستگي تاج پوشش و معادل آن 7 طبقه سطح روزنه بين 9 تا 53 مترمربع در توده ها بود. سپس در اين روزنه ها ويژگي هاي رويشي برگ و نرخ فتوسنتز خالص نهال ها و عوامل محيطي موثر بر اندازه گيري و با استفاده از آناليز واريانس و مقايسه چندگانه دانكن مقايسه LCA- آن توسط دستگاه 3 شدند. همچنين با اندازهگيري متوسط بستگي تاج پوشش در قطعههاي مورد مطالعه، ميزان سطح روزنهها در هكتار قطعه شاهد و مديريت شده به ترتيب معادل 1388 و 1957 مترمربع در هكتار به دست آمد. به طور كلي نتايج اين پژوهش نشان داد كه متوسط سطح روزنهها در هكتار به همراه ميزان سطح روزنه موجود در بالاي هر لكه زادآوري طبيعي تودههاي راش بر ميزان فتوسنتز نهال ها تاثير دارند. بهطوريكه نهال ها در تودههاي با متوسط سطح روزنه در هكتار كمتر و سطح روزنه بزرگ تر در بالاي سرشان داراي نرخ فتوسنتز خالص در واحد سطح برگ و همچنين نرخ كل فتوسنتز خالص بيشتري هستند. همچنين نتايج بيانگر اين مطلب است كه در قطعه شاهد بين سطح برگ با سطح روزنه ارتباط معني داري وجود نداشته ولي در قطعه مديريت شده، بين اين دو متغير همبستگي منفي معنيداري وجود دارد.

Fagus orientalis is one of the most important species in the northern Iranian forests. Regeneration establishment is created by canopy opening resulted from the mortality of overstorey trees. The opening area has a significant effect on survival and growth of seedlings. The present research focused on determining optimum canopy opening area for natural Beech stands at Shastkola forest, also the effect of the opening areas on environmental factors, affecting on net photosynthesis rate and leaf characteristics. All stages of the research procedures have been replicated in both managed (by selection method) and natural (control) stands. The field categorization of canopy opening areas indicated that there were seven classes of canopy closure and also seven canopy opening areas ranging from 9 to 53 m2. Leaf growth characteristics and net photosynthesis rate were evaluated in each of the canopy opening areas by LCA3 and compared by variance analysis and Duncan test. Also the mean opening area per hectare was 1338 and 1957m2 per hectare for the control and managed sections, respectively. The results indicated that the mean opening area per hectare and opening area above each regeneration area of Beech stands were the major factors in controlling photosynthesis condition in such a way that seedlings establishment in the areas with smaller average opening area per hectare and larger opening area above the regeneration areas exhibit higher net photosynthesis rate per unit leaf area and also for the total net photosynthesis rate. The research also indicated that there was non-significant relationship between leaf area and opening areas in