پديد آورندگان :
اكبري، محمدعلي نويسنده دانشيار گروه تاريخ دانشگاه شهيد بهشتي Akbari, Mohammad Ali , واعظ، نفيسه نويسنده vaez, nafiseh
چكيده فارسي :
سرشت دولت پهلوي اول، همواره مورد بررسي و مجادله كلامي از سوي پژوهشگران قرار داشته، اما اجماعي درباره صفت قطعي يا صفت اعظم اين دولت حاصل نشده است. در اين پژوهش نيز تلاش شده است با ارايه يك الگوي مطالعاتي و فقط از طريق كنكاش در يكي از سياست‌هاي كلان دولت، يعني سياست عشايري به فهم و توصيف درون‌مايه و ماهيت دولت پهلوي اول پرداخته شود. پرسش اصلي اين تحقيق اين است كه با توجه به برنامه‌ريزي دولت پهلوي اول براي جامعه عشايري، ماهيت اين دولت را با چه مولفه‌اي مي‌توان شناساند؟ فرضيه حاضر دلالت بر اين دارد كه بر پايه عملكرد دولت در قبال جامعه عشايري، صفت تركيبي نوعي از «دولت مطلقه مدرن» با ماهيت اين دولت سنخيت بيشتري را نشان مي‌دهد. در اين نوشتار با استناد به اسناد و مدارك و شواهد مرتبط با سياست عشايري آن دوره، انطباق يا عدم انطباق‌هايي كه تاكنون براي دولت پهلوي به كار برده شده مثل دولت بناپارتي، بزرگ، تاخيري، مطلقه و مدرن و شبه‌مدرن و به خصوص شباهت و تفاوت‌هاي دولت پهلوي اول با دولت‌هاي مطلقه و مدرن اروپايي به شيوه توصيفي و تحليلي مورد بررسي قرار گرفته است. يافته‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد، از ميان نظريات گوناگون مطرح شده بررسي نظريه جيمز اسكات انطباق بيشتري با ماهيت دولت پهلوي اول دارد. همچنين از آن جايي كه مطلق دانستن دولت پهلوي با معيار ويژگي‌هاي دولت‌هاي مطلقه اروپايي، كه تشكيل نوعي از دولت مطلقه را سرآغازي بر پيدايش دولت ملي مدرن مي‌دانند جاي تامل دارد. بنابراين، چنين دولت مطلقه‌اي را مقدمه‌اي براي پيدايش دولت ملي مدرن در ايران دانستن، نيز محل ترديد خواهد بود.
چكيده لاتين :
Debates over the nature of the First Pahlavi government have started several decades ago with establishment of the government. However, researchers have not yet reached a general consensus about the definitive characteristics of the Pahlavi government. Therefore, this paper attempts to present a model of study, and through deliberating on one of the major policies of the government (the Nomadic policy), will try to describe the nature of the First Pahlavi State which is regarded, in this article, as Reza Shah era. The main research question is that, according to the First Pahlavi government’s plan for nomadic community, which component is more suitable to introduce the nature of this state? The research hypothesis is that, based on the government’s policy toward nomadic community, combined trait of the kind of "modern absolutist state" is more compatible with the nature of this state. In this paper, citing documents and evidences related to nomadic politics and using descriptive and analytical methods, compliance or non compliance of the components that have been used so far to describe the nature of Pahlavi State (such as Bonapartist state, huge ,dilatory, absolutist ,Modern and semi Modern) has been studied. The researchʹs findings indicate that the absolutist First Pahlavi State, compared with absolutist European governments, may not be acceptable, because the formation of absolutist governments in Europe has helped the formation of the modern state, but the First Pahlavi State did not so.
