جايگاه علمي خراسانيان در مراكز و محافل علمي بغداد در سده‌هاي سوم و چهارم قمري

The scientific position of the Khorasanis in Baghdad’s scientific circles during the 9th and the 10th A. D

حضور خراسانيان در تشكيل خلافت عباسي، باعث شد تا حضور آنان در تشكيلات و ساختار سياسي و فرهنگي جهان اسلام نيز نمود بيشتري پيدا كند. محافل علمي بغداد از جمله مراكزي به شمار مي‌روند كه خراسانيان حضور پررنگي در آنها داشتند. بسترهاي مناسب و انگيزه‌هاي گوناگون براي حضور آنان در بغداد، جايگاه برتري و تفوق را در جوامع علمي بغداد به خراسانيان داده بود. خراسانيان در سطوح عالي اين مراكز و محافل به تعليم و تعلم مي‌پرداختند و استقبال و پذيرش جوامع علمي و افكار عمومي از ايشان قابل تامل است. در اين مقاله بر اساس روش تحليلي ـ توصيفي در تحقيق تاريخي با در نظر داشتن شاخص‌هاي آموزشي، تلاش مي‌شود به اين پرسش پاسخ گفته شود كه خراسانيان در مراكز و محافل علمي بغداد در سده‌هاي سوم و چهارم قمري كه دوره اعتلاي علمي ـ تمدني جهان اسلام بود، چه جايگاهي داشتند؟ دستاوردهاي اين تحقيق نشان مي‌دهد كه خراسانيان هدايت‌كننده و حتي باني جريان‌هاي فكري، علمي و مذهبي بوده‌اند.

The presence of the Khorasanis in the establishment of the Abbasids led to the more vivid presence of them in the political and cultural positions of the Islamic world. The Khorasanis’ presence was more notable in the scientific circles of Baghdad. Their supreme position in the scientific circles of Baghdad was due to the suitable grounds and various motivations for their presence there. The Khorasanis educate in these centers. During their leadership of the scientific movements in Baghdad, they were highly received both by the scientific circles and the public. Using the descriptive-analytic approach in historical research and presupposing teaching and acquisition scales, this essay aims at answering the question concerning the position of the Khorasanis in Baghdad’s scientific circles during the 3rd and 4th lunar centuries which is known as the glorious epoch of cultural-scientific progress in the Islamic world. The findings of this essay will show that the Khorasanis had been both founders and leaders of the intellectual, scientific, and religious movements.