مقايسه پارامترهاي جدول زندگي كفشدوزك Hippodamia variegata (Col.: Coccinellidae).و شته سياه باقلا Aphis fabae (Hem.: Aphididae)

Comparative Study of Life Table Parameters of Hippodamia variegata (Col.: Coccinellidae) vs. Aphis fabae (Hem.: Aphididae)

براي كسب اطلاعاتي دقيق در مورد توان توليدمثلي كفشدوزك Hippodamia variegata Goeze و مقايسه آن با توان توليدمثل شته سياه باقلا، Scopoli Aphis fabae، جدول زيستي باروري اين دو حشره در شرايط آزمايشگاهي كنترل شده (دماي C?1± 23) مورد مطالعه قرار گرفت. داده‌هاي خام جدول زندگي با مدل اويلر-‌‌لوتكا تجزيه شد. براي محاسبه خطاي استاندارد پارامتر‌هاي رشدي جمعيت و توليد داده‌هاي كاذب براي اين پارامترها از روش جك نايف استفاده شد. بر اساس مدل اويلر-‌‌لوتكا، نرخ ذاتي افزايش جمعيت كفشدوزك 002/0±197/0 در روز برآورد گرديد، ديگر پارامترهاي جدول زندگي شامل نرخ خالص توليدمثل، ميانگين مدت زمان نسل، نرخ متناهي افزايش جمعيت و زمان دو برابر شدن جمعيت به ترتيب 09/22±43/365 پوره، 37/0±96/29 روز، 002/0±218/1 در روز و 033/0±52/3 روز برآورد گرديد. پارامتر‌هاي برآورد شده براي شته سياه باقلا عبارتند از: نرخ ذاتي افزايش جمعيت 01/0±309/0 در روز، نرخ خالص توليدمثل 6/4±98/41 پوره، ميانگين مدت زمان نسل 21/0±1/12 روز، نرخ متناهي افزايش جمعيت 015/0±36/1 در روز و زمان دو برابر شدن جمعيت 078/0±24/2 روز. مقايسه آماري مقدار پارامتر‌هاي محاسبه شده با مدل اويلر- ‌‌لوتكا براي شته و كفشدوزك نشان داد كه بين آنها تفاوت معني‌داري وجود دارد و توان توليدمثلي شته بيش از كفشدوزك مي‌باشد.

To provide reliable information concerning reproductive potential of Hippodamia variegata Goeze and its prey (Aphis fabae), their related life tables were studied under controlled laboratory conditions (at 23?C). The unprocessed data of life tables were analyzed taking the Euler-Lotka as the basis model. Standard error of population growth parameters was calculated using the Jackknife re-sampling method. The Mann-Whitney U test was utilized to determine differences in population parameters of H. variegata and of A. fabae. The intrinsic rate of increase (rm) of ladybird was 0.197±0.002d-1. Other table parameters, including net reproductive rate (R0), mean generation time (T), the finite rate of increase (?) and the Doubling Time (DT) were estimated as 365.43±22.09 offsprings, 29.96±0.37 d, 1.218±0.002 d-1 and 3.52±0.033 d, respectively. These parameters were estimated for A. fabae as: rm= 0.309.±0.01 d-1, R0= 41.98±4.6 offspring, T = 12.1±0.21 d, ?= 1.36±0.015 d-1 and DT=2.24±0.078 d. A comparison of the two life table parameters showed that there existed significant differences between life table parameters of H. variegata and those of A. fabae. In all cases, the aphid exhibited a more prominent reproductive trait.