آموزه هاي حكمي و اخلاقي در بهمن نامه و جستاري در ريشه هاي ايراني و اسلامي آن

The moral and motto instructions in Bahman nâmeh and a search in its Islamic and Iranian roots

بهمن نامه، اثر حكيم ايران‌شاه بن ابي الخير، از حماسه‌هاي ملي اواخر سده ي پنجم هجري قمري است كه به موضوع زندگي بهمن پسر اسفنديار و نبردهاي او با خاندان رستم پرداخته است. بهمن نامه از جمله آثاري است كه به تقليد از شاهنامه فردوسي سروده شده و شاعر آن را مي‌توان يكي از موفق‌ترين تاليان فردوسي دانست. از ويژگيهاي بارز اين اثر، آموزه‌هاي حكمي و اخلاقي آن است كه نظر هر خواننده اي را به خود جلب مي‌كند. ايران‌شاه بن ابي الخير، مانند ديگر ناظمان داستانهاي حماسي، آشنايي كامل به اعتقادات و معارف ايراني و اسلامي داشته و بازتاب اين انديشه‌ها را به وضوح مي‌توان در آموزه‌هاي حكمي و اخلاقي بهمن نامه مشاهده كرد. در اين جستار سعي شده تا علاوه بر بيان اين آموزه‌ها، ريشه‌هاي اسلامي و ايراني آنها بر كاويده شود.

Bahmannâmeh, by the sage Iranshâh Ibne Abelkheir, is one of the epics of the late fifth century A.H. which concerns about the life of Bahman, Esfandiyar’s son, and his battles with the Rostam’s family. Bahmannâmeh is one of those books which have been composed by imitating Ferdosi’s Shâhnâmeh and we can consider its poet as one of the most successful followers of Ferdosi. One of the prominent features of this book is its moral and motto instructions which are noticed by every reader. Iranshâh Ibne Abelkheir, like the other poets of epic stories, has had a full familiarity with the Islamic and Iranian beliefs and learnings and one can see the reflection of these thoughts, clearly, in the moral and motto instructions of Bahmannâmeh. In this search, we have tried to explore the Islamic and Iranian roots of those instructions, as well as express them.