چكيده فارسي :
تحقيق حاضر به بررسي روابط پوشش گياهي با خصوصيات خاكي و برخي عوامل محيطي مي‌پردازد و هدف آن تعيين موثرترين عامل يا عوامل محيطي در شكل‌گيري و استقرار پوشش گياهي بخشي از مراتع چهارباغ گرگان است. بعد از شناسايي منطقه، تيپ‌هاي رويشي كه نماينده پوشش گياهي منطقه است انتخاب و در هر تيپ نمونه‌برداري به روش تصادفي- سيستماتيك در امتداد 4 ترانسكت با پلات‌گذاري انجام شد. اندازه پلاتهاي نمونه‌برداري و تعداد آنها در تيپ‌هاي مختلف به ترتيب با روش سطح حداقل و رابطه آماري تعيين شد. در امتداد هر ترانسكت با توجه به مرز تفكيك افق‌ها و نوع گياهان موجود از دو عمق 20-0 و بيشتر از 20 سانتي‌متر تا عمق ريشه‌دواني گياه، 2 نمونه خاك برداشت شد و خصوصيات خاك شامل اجزاي بافت، ميزان اسيديته، هدايت الكتريكي، پتاسيم، نيتروژن، فسفر، درصد ماده آلي و آهك اندازه‌گيري شد. به علاوه ويژگي‌هاي توپوگرافي هم ثبت شدند. پس از برداشت اطلاعات، با استفاده از TWINSPAN پوشش گياهي منطقه طبقه‌بندي شد. چهار گروه اكولوژيك حاصل شد كه با تيپ‌هاي گياهي منطقه انطباق داشتند. به‌منظور تجزيه و تحليل ارتباط عوامل مورد مطالعه و تغييرات پوشش گياهي از روش‌هاي PCA و CCA استفاده شد. نتايج حاصل از دو روش تقريباً مشابه بود و نشان داد ارتباط ويژه‌اي بين پراكنش تيپ‌هاي مختلف رويشي و برخي خصوصيات خاك وجود دارد، به‌طوري‌كه بافت خاك، پتاسيم، آهك، ماده آلي و ازت در مقايسه با ساير خصوصيات خاك و عوامل توپوگرافي تاثيرگذاري بيشتري در پراكنش گياهان منطقه مورد مطالعه داشتند.
چكيده لاتين :
The present study examines the relationship between vegetation and soil characteristics in addition to topographic factors to determine the most effective factors on the formation and establishment of vegetation in rangeland of Chaharbagh. After identifying the study area and determining the vegetation types, in each type along four 100 m transects, ten 2×2 m plots were put based on random- systematic method. The size of sampling plots and their number was determined according to minimal area and statistical methods. Along each transect, two soil samples were taken from 0-20 cm and more than 20 cm depths. In addition, elevation, aspect and slope were recorded, too. Soil samples were transported to soil laboratory and properties of texture, acidity, electrical conductivity, potassium, nitrogen, phosphorus, organic matter and lime were measured. After data collection, TWINSPAN was applied to classify the vegetation. Four ecological groups (the same four vegetative types) were obtained. In order to analyze the relationship of soil and topographic properties with vegetation changes, PCA and CCA methods were used. The results of both methods were almost the same. Results showed that the occurrence and distribution of understudy vegetation is hugely affected by some soil factors including texture, nitrogen, potassium, organic matter and lime compared to other properties of soil and topographic factors.
