بررسي آثار قرق و چراي دام بر تنوع گياهي با استفاده از مدل‌هاي پارامتري (مطالعه موردي: مراتع خشك و نيمه‌خشك بزداغي خراسان شمالي )

Effects of enclosure and grazing on plant diversity by using parametric models (Case study: arid and semi-arid rangelands of Boz Daghi)

يكي از مهمترين مباحث در مديريت منابع طبيعي، حفظ تنوع گياهي و تشخيص اثرهاي متعدد شيوه‌هاي بهره‌برداري بر كميت و كيفيت آن است. اين تحقيق در مراتع خشك و نيمه‌خشك منطقه بزداغي شهرستان مانه و سملقان در استان خراسان شمالي به‌منظور بررسي تاثير قرق بر تنوع گياهي با استفاده از مدل‌هاي پارامتري انجام شد. با انتخاب دو منطقه قرق و تحت چرا تعداد 100 قاب يك مترمربعي به‌طور تصادفي طبقه‌بندي‌شده در سطح عرصه پياده شد. درصد تاج پوشش و تراكم گياهان اندازه گيري شد. در اين راستا مدل‌هاي تنوع شامل سري لوگ، لوگ نرمال، مدل هندسي و عصاي شكسته مك‌آرتور ارزيابي شد. براي بررسي معني‌دار بودن سطوح انداره گيري شده از آزمون كاي‌اسكوار استفاده شد. نتايج نشان مي‌دهد نمودار لگاريتمي توزيع رتبه‌اي فراواني گونه‌هاي منطقه قرق با شيب ملايم‌تر نسبت به نمودار رتبه‌اي فراواني منطقه چرا در رتبه بالاتري قرار دارد. منطقه قرق از مدل لوگ نرمال پيروي كرده و نشان مي‌دهد منطقه داراي گونه‌‌هاي غالب و نادر كمتري است و افراد با فراواني متوسط در آن بيشتر است. تنوع گونه‌اي منطقه تحت چرا از دو سري لوگ نرمال و لوگ پيروي مي‌كند. با توجه به اين موضوع اين منطقه در ابتدا يك محيط يكنواخت بوده است، بنابراين در اثر چراي ممتد به سمت سري لوگ كه بيانگر يك محيط تحت استرس مي‌باشد، متمايل شده است.

Plant diversity is one of the important and fundamental issues associated with community ecology. Detection of relationship between diversity and exploit methods is one of the most important challenges in natural resource. In this study that has been done in Boz Daghi arid and semi-arid rangelands in Maneh Samalghan city in North Khorasan province, the effects of enclosure on biodiversity by using parametric models is considered. With selection of two enclosured and under grazing area, the number of 100 plates with 1 square meter is randomly located. Diversity indices include Log normal, geometric, Log and Mac Author broken stick is evaluated by using BIO-Dap software. The Chi-Square test was used to considering signification of estimated levels and expected density. The results shows that the frequency-grade curve of species in the enclosure region is located above of the frequency-grade curve of in grazed region and the grazed region is following of log-normal model indicates that this region has less dominant and rarely species and more species with average frequency. Furthermore, grazed region follow the both log and log-normal models that explains at first this region has been a uniform area and has been intended to log model that explains a area under stress due to intensive grazing.