اسلوب نوشتار نامه هاي فارسي، توصيف و طبقه بندي گونه نامه

“Writing style of Persian letters, description and classification of epistolary genre”

يكي از مطالعات پايه اي و بنيادي جهت انجام پژوهشهاي سبك شناسي، شناخت گونه ها (ژانرها) و رده بندي آنهاست. آنچه نامه ها، مكتوبات، مكاتيب، منشآت يا ترسّلات ناميده شده، يكي از گونه هاي نوشتاري است كه بعنوان بخشي از فرهنگ و ادبيات قوم ايراني نيازمند مطالعات هدفمند و دامنه داري هستند امّا هنوز به عنوان يك گونه نوشتاري چندان مورد تحقيق و پژوهش قرار نگرفته اند. نامه يك رسانه ارتباطي است كه بوسيله آن فرد پيامي را به ديگري انتقال ميدهد؛ براي مقاصد مختلفي مانند اطّلاع دادن، دستور دادن،ترغيب كردن، اطمينان دادن و ... . در نامه ها معمولاً مخاطب فرد معيّني است، داشتن مخاطب معيّن به اينگونه نوشتاري ويژگيهايي داده كه آن را از ساير گونه هاي نثر (علمي، ادبي،تاريخي، مقامه، داستان نويسي و ...) متمايز كرده است. شناخت اين ويژگيها و رده بندي نامه ها مساله اي است كه پژوهش حاضر بدان ميپردازد؛ پرسشهاي مطرح در پژوهش اين است كه در گونه نامه چه ويژگيهاي شاخصي وجود دارد كه آن را از ديگر گونه هاي نثر متمايز ميكند؟ چگونه و با چه متغيّرهايي ميتوان به رده بندي نامه ها پرداخت به گونه اي كه شباهتهاي آنها جهت نظم يافتن در يك رده و تفاوتشان براي قرار گرفتن در رده هاي متفاوت آشكار شود؟ هدف تحقيق اين است كه با پرداختن به اسلوب نوشتار نامه هاي فارسي، توصيف و رده بندي، زمينه را براي انجام مطالعات و پژوهشهاي سبك شناسي، جامعه شناسي، مطالعات مبتني بر تحليل گفتمان انتقادي و بررسي رابطه قدرت در نامه ها و ... در حوزه نامه نگاري فارسي فراهم كند. در اين پژوهش، بافت بيروني و عناصر مهمّ بافت موقعيّتي كه عبارتند از: نويسنده، مخاطب، نوع رابطه آنها و كنش يا كاركرد نامه بعنوان مبناي توصيف و طبقه بندي نامه ها در نظر گرفته شده است.

One of the basic and fundamental studies, which have been conducted for stylistic researches, is to identify their genres (varieties) and categorizations. What have been called as letters, missives, correspondences, and epistles (Monshaat or Tarassolat) are one of the epistolary genres needed for conducting of purposeful and widespread studies, as a part of Iranian people’s culture and literature; however, they have not been yet studied as a writing genre. Letter is a communicative medium thereby a person may transfer a message to another one: For instance, to several purposes such as information, ordering, encouragement, and making assured etc. In letter, the audience (receiver) is usually a certain person; having certain audience gives some characteristics to such letters so those properties may make them distinct from other prose genres (scientific, literary, historical, prosimetrum, and story- writing). Identifying such characteristics and categorizations of letters is a subject that the present study deals with it: The questions purposed at this study include: What kinds of special characteristics may exist in letter genre, which makes it distinct from other kinds of prose? How and with what variables one may categorize letters so that their similarities to be revealed in order to organize them in a category ma d also their differences to place them through several genres? The current research is aimed at dealing with writing style of Persian letters, description and categorization, and in order to prepare the ground for conducting stylistic, sociological, studies and researches based on critic discourse analysis and review of power relation within letters and Persian epistolary field and the like. In this research, external texture and the important elements of situational texture have been considered as follows: Author, audience, type of relationship among them and letter action or performance as basis for description and categorization of letters.