شيوع اضافه‌وزن و چاقي در دانش‌آموزان 11 تا 15 ساله مقطع راهنمايي تحصيلي شهر بيرجند (سال 1385)

Prevalence of overweight and obesity in 11-15 years old (mid-school) students in Birjand, 2005

زمينه و هدف: شيوع اضافه‌وزن و چاقي در كودكان و نوجوانان در دهه‌هاي اخير در جوامع مختلف افزايش يافته است. چاقي در دوران كودكي، احتمال چاقي در بزرگسالي و بيماري‌هاي همراه با آن را بالا مي‌برد. تعيين شيوع اين مشكل در جوامع مختلف، منجر به غربالگري و مداخله مناسب و در نهايت كاهش عوارض زودرس و ديررس آن مي‌شود. مطالعه حاضر با هدف تعيين شيوع اضافه‌وزن و چاقي در دانش‌آموزان 11 تا 15 ساله مقطع راهنمايي شهر بيرجند انجام شد. روش تحقيق: اين مطالعه توصيفي- تحليلي و مقطعي در سال 1385 و بر روي 2105 دانش‌آموز 11 تا 15 ساله كه از طريق نمونه‌گيري خوشه‌اي چند مرحله‌اي انتخاب شدند، انجام شد. قد و وزن دانش‌آموزان به روش استاندارد اندازه‌گيري و نمايه توده بدن (BMI) محاسبه شد. افراد با BMI بين صدك 85 تا 95 بر اساس استاندارد مركز كنترل بيماري‌ها (CDC) به عنوان افراد داراي اضافه‌وزن و با BMI بيشتر از صدك 95 چاق محسوب شدند. ساير اطلاعات فردي از طريق مصاحبه كسب و در پرسشنامه ثبت شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار آماري SPSS (نسخه 5/11) در سطح معني‌داري 05/0? < تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: شيوع اضافه‌وزن در دانش‌آموزان مورد مطالعه 2/5% (5/6% دختران و 9/3 % پسران) و شيوع چاقي 1/2% (5/1% دختران و 8/2% پسران) بود. اضافه‌وزن و چاقي با ميزان تحصيلات والدين، شغل مادر و تعداد فرزندان ارتباطي معني‌دار و در فرزندان والدين با تحصيلات بيشتر، مادران شاغل و خانواده‌هاي با فرزند كمتر، بيشترين شيوع را داشت. نتيجه‌گيري: شيوه زندگي در ايجاد چاقي نقش دارد و در اين مطالعه در فرزندان مادران شاغل و والدين با سطح تحصيلات بيشتر و خانواده‌هاي كم فرزند شيوع بيشتري نشان داد. بررسي دقيق‌تر عوامل مرتبط با چاقي كودكان و نوجوانان پيشنهاد مي‌شود. واژه‌هاي كليدي: چاقي، وزن بدن، نوجوانان، شيوع بيماري، شاخص اندام‌هاي بدن

Background and Aim: The prevalence of obesity and overweight in children and adolescence has increased in communities in recent decades. Childhood obesity is likely associated with adulthood obesity and increases related diseases. By determining the prevalence, screening and appropriate intervention and consequently reduction of short and long term complications is expectable. The aim of this study was to estimate the prevalence of overweight and obesity in 11 to 15 years old mid-school students in Birjand. Materials and Methods: This descriptive-analytic and cross sectional study was performed in 2005 in Birjand. We examined 2105 students (1067 boys and 1038 girls), 11-15 years old. Subjects were selected via a step wise random sampling from four districts of Birjand. Heights and weights and BMI were measured by two trained medical students via standard methods. Persons with BMI of 85 to 95 percentile were assumed as overweight and those with more than 95 as obese according to CDC standards. Other demographic information was gained through interviews and questionnaires. Then, information was encoded and data were analyzed by SPSS (11.5) at ? < 0.05 Results: The overall prevalence rates of overweight and obesity were 5.2 % (6.5% girls, 3.9% boys) and 2.1% (1.5% girls, 2.8% boys), respectively. Overweight and obesity were significantly related to parents’ education levels, mother’s job numbers of children. They were most prevalent in students with parents of higher education levels, employed mothers, and fewer numbers of children in the family. Conclusion: Lifestyle plays an important role in obesity. According to this study, Obesity prevalence is more in families of fewer children, higher educated parents and employed mothers. It is recommended to make cautious high socioeconomic families and in the proceeding studies investigate obesity associated factors more precisely. Key Words: Obesity, Overweight, Body weight, Body Mass Index, Adolescent, Prevalence, Schools