آگاهي، نگرش و عملكرد زنان مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي، درماني زابل نسبت به خودآزمايي پستان بر اساس مدل اعتقاد بهداشتي (سال 1388)

Study of knowledge, attitude, and practice of presenting women to Zabol health centers with regard to breast self examination by Using health belief model (in 2009)

زمينه و هدف: سرطان سينه شايعترين سرطان منجر به مرگ در جهان است. بروز بيماري بيست مورد در هر ده هزار نفر جمعيت زنان ايراني است. تشخيص زودهنگام آن مي‌تواند با درمان بهتري همراه باشد. مطالعه حاضر با هدف سنجش عوامل تاثيرگذار بر انجام خودآزمايي پستان با استفاده از مدل اعتقاد سلامتي انجام شد. روش تحقيق: اين مطالعه توصيفي- تحليلي به صورت مقطعي و با استفاده از پرسشنامه‌هاي مبتني بر اجزاي مدل اعتقاد سلامتي بر روي246 نفر از زنان مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي، درماني زابل در سال 1388 انجام شد. داده‌ها با استفاده از آمار توصيفي و نرم‌افرار SPSS و آزمون‌هاي تي مستقل، كاي اسكوير و آناليز واريانس يك‌طرفه در سطح معني داري 05/0P < تجزيه و تحليل شدند. يافته‏ها: نتايج حاكي از پايين‌بودن سطح آگاهي و عملكرد افراد در مورد خودآزمايي پستان بود. افراد در سطح متوسطي از نظر درك زيرمجموعه‌هاي مدل اعتقاد سلامتي بودند؛ همچنين ميزان درك حساسيت، خطر درك‌شده، فوايد و موانع درك‌شده، انگيزه‌هاي سلامتي و اعتماد به نفس در انجام خودآزمايي پستان در گروهي كه اين رفتار را مي‌دانستند و انجام مي‌دادند، بيشتر بود. ارتباط آماري معني‌داري بين انجام خودآزمايي و سابقه فاميلي مثبت سرطان پستان وجود داشت. نتيجه‏گيري: آگاهي بيشتر از بيماري‌ها و درك صحيح‌تري از استعداد به درگيري و شدّت عوارض حاصله با در نظر گرفتن فوايد و موانع، مي‌تواند سبب ايجاد رفتار بهداشتي مناسب گردد؛ بنابراين طراحي و اجراي برنامه‌هاي مختلف آموزشي و مداخله‌اي در مراكز آموزشي و بهداشتي در ارتقاي آگاهي‌هاي عمومي در رابطه با رفتارهاي پيشگيرانه از بيماري‌ها و بخصوص خودآزمايي، ضروري به نظر مي‌رسد. واژه‏هاي كليدي: معاينه شخصي پستان، سرطان‌هاي پستان، آگاهي

Background and Aim: Breast cancer is the most common cause of cancer related deaths worldwide. The incidence is 20 new cases per 100000 Iranian women in year. It seems that early breast cancer detection can be associated with better treatment. The aim of this study is to find the factors that influence Breast self examination practice with using health belief model. Materials and Methods: This descriptive study was carried out cross-sectionally on 246 women in Zabol who referred to health care centers in 2009.we used a questionnaire according to health belief model to get information. Descriptive statistic, t test, ?2 and One Way ANOVA was used to analysis the data. P value was set at < 0.05 Results: Knowledge and practice of breast self examination of participants was rather low. They were at a medium level of perception on six health belief model subscales. There were significant disparities on health belief subscale between participants who had knowledge and performed breast self examination and the participants who did not. There was significant correlation between positive family history of breast cancer and performing breast self examination. Conclusion: Good information and correct perception of involvement vulnerability and complications in addition to benefits and obstacles can lead to adequate health behavior. So it seems necessary to devise and implement various educational and interventional programs in Health Centers to promote public awareness regarding preventive behaviors and particularly self examination. Key Words: Breast self-examination, Health knowledge, Attitudes, Practice, Breast neoplasms, Early detection of cancer, Awareness