مطالعه هيستومورفولوژيكي تخمدان و فوليكول هاي تخمداني در شتر يك كوهانه

Histomorphological study of ovary and ovarian follicles in camel (Camelus dromedaries)

سي زوج تخمدان چپ و راست شتر بالغ از كشتارگاه هاي اصفهان جمع آوري گرديد. با استفاده از كوليس ابعاد هر تخمدان شامل طول، عرض و ضخامت آن اندازه گيري و ثبت گرديد. جهت مطالعات ميكروسكوپي مقاطعي از تخمدان هاي چپ و راست شتر تهيه و بعد ازشستشو و ثابت كردن در فرمالين، مراحل آماده سازي بافت و رنگ آميزي با هماتوكسيلين – ايوزين انجام و انواع فوليكول هاي تخمداني مشخص گرديد و جزييات آنها از قبيل قطر فوليكول، قطر اووسيت و ضخامت لايه ها با روش ميكرومتري اندازه گيري گرديد. در انتها اطلاعات بدست آمده با استفاده از آزمونt-student بين تخمدان هاي چپ و راست شتر مقايسه گرديد. نتايج نشان داد كه ميانگين طول(mm 45/3± 19/37)، عرض (mm 52/2± 12/30) و ضخامت (mm 03/2± 04/19) تخمدان راست اندكي بيشتر از ميانگين طول (mm 44/3± 57/33)، عرض (mm 63/2± 41/27) و ضخامت (mm 97/1± 5/15) تخمدان چپ مي باشد ولي اختلاف معني داري بين اندازه ها در تخمدان راست و چپ مشاهده نشد. در بررسي بافت شناسي مشاهده گرديد كه بين اقطار فوليكول هاي آغازين و اوليه تخمدان سمت چپ و راست اختلاف معني داري وجود ندارد اما بين اقطار فوليكول ثانويه تخمدان سمت راست و چپ اختلاف معني دار ي مشاهده گرديد بطوري كه در سمت راست (µm 75/93± 75/2546) بيشتر از سمت چپ (µm 63± 25/2135) بود. بين قطر اووسيت فوليكول هاي ثانويه تخمداني سمت راست و چپ تفاوت معني دار ي مشاهده شد به اين صورت كه درسمت راست بيشتر ازسمت چپ بود. در اين تحقيق بين قطر فوليكول، قطر اووسيت، ضخامت لايه هاي سلولي اطراف فوليكول، ضخامت لايه هاي كومولوس و تعداد لايه هاي سلول هاي كومولوس فوليكول هاي گراف تخمدان هاي چپ و راست تفاوت معني داري مشاهده نگرديد. بيشترين اختلاف فوليكول ها، در اقطار فوليكول ثانويه مي باشد كه در سمت راست بيشتر از چپ مي باشد.

Thirty pairs ovaries of camel from Isfahan abattoiry were collected. In each specimen, some parameters such as length, width and thickness of left and right ovaries were measured. For histological studies , after tissue preparation and staining with H&E, the ovarian follicles were recognized and classified. For each follicle some parameters such as: diameter of oocyte and follicle, thickness of layers were measured .At result, data between left and right ovary were analysed and were compare by t-test. The results showing that, mean length(37.19 ±3.45mm), width(30.12± 2.52mm) and thickness(19.04 ±2.03) in right ovary was more than mean length(33.57 ±3.44), width(27.41± 2.62) and thickness(15.5 ±1.97) in left ovary. There was no significant difference between dimensions of left and right ovaries. Microscopical studies revealed that, there was also no significant difference in diameter of primordial and primary follicles and its oocyte of left and right ovaries. However , the diameters of secondary follicle and its oocyte in right ovary (2546.75± 93.75 µm) was more than left(2135.25 ±63 µm). There was significantly difference between diameter of scondary follicles in left and right ovaries. In graafian follicles, no significant difference detected between the right and left ovaries.There was no significant difference between dimensions of left and right ovaries in camel. Also diameter of secondary follicle and its oocyte in right ovary were more than left.