چكيده فارسي :
در آغاز قرن بيست‌ويكم، شركت‌هاي تعاوني مصرف، به‌عنوان پيشگام نهضت تعاون و اولين نوع رسمي شركت‌هاي تعاوني در جهان، همچون انواع ديگر شركت‌هاي تعاوني، با بحران‌هايي چون بحران سرمايه، ايديولوژي، مشروعيت و مديريت مواجه هستند. اين بحران به‌حدي جدي است كه فلسفه وجودي آن‌ها را نيز تحت‌الشعاع قرار داده است. اين شرايط بر بيشتر كشورهاي دنيا از جمله ايران حاكم است. اتحاديه بين‌المللي تعاون به‌عنوان مهم‌ترين مرجع رسمي نهضت تعاون در جهان، معني‌دارساختن عضويت اعضا در شركت‌هاي تعاوني را كارسازترين راه‌كار جهت رويارويي با اين بحران‌ها مي‌داند. به همين دليل، كميته بين‌المللي تحقيقات اين اتحاديه، مطالعات گسترده‌اي انجام داده و از كشورهاي عضو نيز خواسته است تا تحقيقات مشابهي را انجام دهند. اين پژوهش به پيروي از اين رويكرد جهاني براي بناي چارچوب نظري خود مفاهيم و نظريه‌هاي مرتبط با مشاركت و عوامل موثر بر آن را با تاكيد بر سرمايه اجتماعي به طور عام و همين مفاهيم را با تاكيد بر سرمايه اجتماعي در شركت‌هاي تعاوني مصرف كارمندي به طور خاص مورد بحث و بررسي قرار داده است. با توجه به تاثير عوامل زمينه‌اي بر مشاركت و نيز ضرورت انعطاف‌پذيري روش مورد استفاده اين تحقيق، رويكرد غالب در انجام اين پژوهش كيفي است، اما از روش‌هاي كمّي نيز استفاده شده است. گردآوري اطلاعات با بهره‌گيري از انجام مطالعه موردي ابزاري و توضيحي و استفاده از ابزارهاي مشاهده نظام‌مند و غير مداخله‌اي، پرسش‌نامه و مصاحبه طراحي‌شده و بررسي اسناد انجام گرفته است. نمونه‌گيري از اعضا جهت تكميل پرسش‌نامه تصادفي است و با همه اعضاي هييت مديره، بازرسان و مدير عامل مصاحبه هدفمند و طراحي‌شده انجام گرفته است. تحليل داده‌ها نيز با استفاده از تحليل محتوا و بهره‌گيري از الگوي به‌كارگيري قياسي مقوله‌ها انجام گرفته است تا در نهايت، به نظريه‌اي زمينه‌اي بينجامد. نظريه‌اي كه بتواند براي افزايش مشاركت اعضا در تعاوني‌هاي مصرف كارمندي به‌كار گرفته شود.
راه‌كارهاي پيشنهادي براي افزايش مشاركت اعضا در شركت‌هاي تعاوني مصرف كارمندي، با رويكرد افزايش سرمايه اجتماعي در دو شكلِ شناختي و ساختاري در حوزه‌هاي داراي زمينه و ظرفيت تحقق مشاركت اعضا در اين نوع شركت‌ها، ارايه شده است.
چكيده لاتين :
At the beginning of the 21st century, the consumer co-operatives, like other forms of co-operatives are in crisis. The consumer co-operatives are considered to be the pioneers of international co-operative movement and the first formal co-operatives in the world. Cooperatives suffer from crises of capital, ideology, legitimacy and management. The overall crisis is so serious that it has deeply affected their philosophy of existence (Macpherson, 2000:37). These crises are contagious, spreading worldwide. Then, Iran cannot be an exception.
International Co-operative Alliance (ICA), as the apex of the movement and the most formal referee of co-operatives in the world, has recommended that membership acquisition is the ultimate solution to overcome the crisis. It has conducted much worldwide research on the issue and has asked the members to do the same.
This research is conducted in pursuit of the ICAʹs recommendation. The research, adopts theoretical framework, concepts and theories to deal with participation, focusing on social capital. With respect to the critical affect of ground factors on participation and the necessity of flexibility in methodology, the dominant method is qualitative but the quantitative method has also been used. Gathering data has been carried out through explanatory and instrumental case study, systematic observatory and non-interfering tools, the questionnaire, planned interviews and document review. Regarding the members, sampling is random but all the members of the board of directors have been interviewed. Data analysis has been performed through a descriptive approach utilizing content analysis and deductive use of categories to lead to a ground theory, a theory that would result in an increase of membersʹ participation. It is toward this end that suggestions have been presented, namely to increase membersʹ participation in the staff consumer co-operatives. Such an increase is hoped to come by through a social capital based approach in its both forms; cognitive and structural, in the fields implying potential membersʹ participation.
