بررسي تاثير قرق مرتع بر توان ترسيب كربن دو گونه شورپسند Halocnemum strobilaceum و Halostachys caspica (مطالعه موردي: مراتع گميشان)

Effect of exclusion on carbon sequestration potential of Halocnemum strobilaceum and Halostachys caspica (Case study: Gomishan rangelands)

يكي از روش هاي ارزان و چند منظوره جهت كاهش گاز كربنيك موجود در هوا و ترسيب آن، مديريت مراتع جهت توسعه و گسترش پوشش گياهان بوته اي در مراتع خشك و نيمه خشك است. قرق مراتع يكي از ساده ترين و ارزان ترين روش هاي مديريت مرتع مي باشد لذا در اين مطالعه تاثير قرق بر توان ترسيب كربن دو گونه بوته اي شورپسندHalocnemum strobilaceum و Halostachys caspica در مراتع نيمه خشك گميشان مورد بررسي قرار گرفت. به اين منظور در هر يك از مناطق داخل و خارج قرق، دو منطقه معرف جهت نمونه برداري مشخص گرديد و پس از تعيين گونه هاي بوته اي غالب، از زي توده هوايي و زيرزميني آن ها به مقدار لازم نمونه تهيه شد. جهت تعيين ضريب تبديل ترسيب كربن زي توده گياه به كربن آلي از روش احتراق استفاده گرديد. مقايسه ميزان كربن ترسيب شده در زي توده گونه هاي مورد بررسي در مرتع قرق با زي توده نظير آن ها در مرتع شاهد(مرتع چرا شده) نشان داد كه بين ترسيب كربن زي توده هاي نظير هم، اختلاف معني داري وجود ندارد (05/0 > p). با اين وجود مقايسه ترسيب كربن زي توده گونه هاي مورد مطالعه در واحد سطح در هر يك از مراتع قرق و شاهد بيانگر تفاوت اين قابليت در هر يك از اين دو ناحيه است (01/0 > p). نتايج اين بررسي گوياي آنست كه به رغم پاسخ هاي متفاوت ترسيب كربن2 گونه مورد مطالعه نسبت به قرق مرتع، در مجموع ترسيب كربن در واحد سطح توسط زي توده سرپاي گونه هاي مورد بررسي در مرتع قرق با ميانگين 142/49 كيلوگرم در هكتار تفاوت چنداني با مرتع شاهد با ميانگين 194/49 كيلوگرم در هكتار ندارد.

Range management to develop the shrub species in arid and semi arid rangelands is one of the inexpensive and multi-purpose methods to decrease CO2. Rangelands exclusion is one of the most simple and inexpensive methods of range management. In this study, in order to investigate the effect of exclusion in rangelands on carbon sequestration potential of shrub species, two key areas were selected within and outside in the excluded area in Gomishan rangelands. After determining the key area, dominant species of halophyte shrubs Halocnemum strobilaceum and Halostachys caspica in both excluded and control area were selected. In both areas, the amount of aboveground and underground biomass of the species were estimated by determining the weight of stand biomass. Ash method was used to determine carbon sequestration coefficient of the studied species. Comparing amount of carbon sequestration in biomass of studied species in excluded area with their same biomass in control area showed no significant difference between carbon sequestration of same biomass (p < 0.05). Moreover the comparison of carbon sequestration of studied species in the unit of the measuring surface in both excluded and control areas showed the difference of this ability between two areas (p < 0.01). The result of this research shows that in spite of the different responses of carbon sequestration of the studied species to the exclusion, in general, there is no significant difference between carbon sequestration in the unit of the measuring surface by standing biomass of studied species in excluded rangeland with the average of 49.142 kg/ha and control area with the average of 49.194 kg/ha.