بررسي عوامل موثر بر حضور گونه Rheum ribes و تهيه نقشه پيش‌بيني رويشگاه آن (مطالعه موردي: مراتع چاه ترش استان يزد)

Effective factors on presence on Rheum ribes and preparing the predicted map of it’s (Case study: Chah-torosh Rangelands of Yazd province)

اين تحقيق به منظور بررسي رابطه بين حضور گونه گياهي Rheum ribes با عوامل محيطي در مراتع چاه ترش استان يزد انجام شد. با توجه به هدف، اطلاعات پوشش گياهي و عوامل رويشگاهي از قبيل پستي و بلندي، اقليم، زمين‌شناسي و خاك جمع‌آوري شد. بعد از تهيه نقشه پوشش گياهي در منطقه معرف رويشگاه‌هاي مجاور گونه گياهي مورد بررسي به روش تصادفي-سيستماتيك نمونه‌برداري صورت گرفت. نمونه‌برداري از طريق پلات‌گذاري در امتداد 3 تا 5 ترانسكت 500-300 متري انجام شد. سطح پلات‌ها با توجه به نوع گونه‌هاي موجود به روش سطح حداقل و تعداد آنها با توجه به تغييرات پوشش گياهي و روش آماري 50-30 پلات تعيين گرديد. در ابتدا و انتهاي هر ترانسكت يك پروفيل حفر و از دو عمق 30-0 و 80-30 سانتي‌متر نمونه خاك برداشت شد. خصوصيات خاك شامل سنگريزه، بافت، رطوبت اشباع، رطوبت قابل دسترس، آهك، گچ، ماده آلي، اسيديته، هدايت الكتريكي و املاح محلول (سديم، كلسيم، منيزيم، پتاسيم، كلر، كربنات، بي‌كربنات و سولفات) اندازه‌گيري گرديدند. براي تجزيه و تحليل اطلاعات و ارايه نقشه پيش‌بيني از روش‌هاي زمين آمار و رگرسيون لجستيك استفاده شد. نتايج نشان داد كه از بين عوامل محيطي، خصوصيات خاك بيشترين نقش را در ظاهر شدن گونه R. ribes دارد و حضور اين گونه با درصد رس رابطه معكوس و با درصد ماده آلي رابطه مستقيم دارد.

The aim of this research was to study the relationships between presence of Rheum ribes and environmental factors in Chah-torosh rangelands of Yazd province. Topography, climate, geology, soil and grazing intensity were determined. Sampling method was randomized–systematic. Within each sampling unit 3-5 parallel transects with 300-500 length, each containing 30-50 quadrates (according to vegetation variations) were established. Quadrate size was determined for each vegetation type using the minimal area. Soil samples were taken from 0-30 and 30-80 cm in starting and ending points of each transect. Measured soil properties included gravel, texture, available moisture, saturation moisture, organic matter, lime, gypsum, pH, electrical conductivity and soluble ions (Na+, K+, Mg2+, Ca2+, Cl-,Co3-2, Hco3-, and Sou-2 ). Logistic regression and geostatistical technique was used to analyze the collected data. The results showed that the presence of Rheum ribes is mainly related to soil characteristics such as clay and organic matter. The presence of Rheum ribes has inverse relation with clay and positive relation with organic matter.