ويژگي‌هاي مورفولوژيكي و بيوشيميايي ميوه تعدادي از ارقام انار در شرايط آب و هوايي ساوه

Morphological and Biochemical Characteristics of Fruit in some Pomegranate Cultivars in Climatical Conditions of Saveh

به منظور بررسي برخي از صفات مورفولوژيكي و بيوشيميايي ميوه، يازده رقم تجاري انار با استفاده از 26 صفت كمي و كيفي ميوه مورد ارزيابي قرار گرفتند. كليه صفات مورد بررسي به غير از درصد پوست و درصد دانه، اختلاف معني‌داري در بين ارقام داشتند كه نشان‌دهنده تنوع در هر صفت است. بيشترين ظرفيت آنتي‌اكسيداني مربوط به ارقام ملس شيرين، يوسف خاني و شيشه كپ بود. نتايج تجزيه همبستگي ساده صفات، وجود همبستگي مثبت و منفي معني‌داري را بين برخي از صفات مهم نشان داد. ميزان فنل كل با ظرفيت آنتي‌اكسيداني رابطه مثبت قوي و معني‌داري را در سطح 1 درصد نشان داد، اما مقدارآنتوسيانين با ظرفيت آنتي‌اكسيداني همبستگي نداشت. بر اساس تجزيه كلاستر ارقام به پنج گروه اصلي تقسيم شدند. گروه‌ها در صفات وزن دانه و ميوه، TSS و TA تفاوت معني‌دار داشتند و فنل كل نيز در تشكيل كلاسترها موثر بود. بر اساس تجزيه عامل‌ها صفات موثر در شش گروه عاملي قرار گرفتند كه مجموعاً 9/93 درصد واريانس كل را توجيه كردند. صفات مربوط به وزن ميوه، دانه و پوست و حجم آب ميوه در 100 دانه از اجزاي تشكيل‌دهنده عامل اول (PC1) بودند و صفات مربوط به pH، EC، TA، ظرفيت آنتي‌اكسيداني و فنل كل در عامل دوم (PC2) قرار گرفتند. با استفاده از سه عامل اصلي، موقعيت ارقام در تجزيه تري‌پلات نشان داد كه ارقام شيرين شهوار، نادري و بيني كج سبزوار از نظر عامل اول و ارقام شيشه كپ، ملس يزد و ملس ترش از نظر عامل دوم قوي بودند. به طور كلي با توجه به صفات اثر گذار اصلي ارقام ملس اصفهان، ملس شيرين، نادري و شيرين شهوار در يك گروه، ارقام شيشه كپ، ملس ترش، ملس يزد، يوسف خاني، اشكذر و بيني كج در گروه ديگر و رقم پوست سياه ساوه در گروه مجزايي قرار گرفتند..

To evaluate some morphological and biochemical traits of pomegranate fruit, eleven commercial cultivars were assessed using 26 quantitative and qualitative traits. Analysis of variance showed that all evaluated traits, except peel and aril percent, were significantly different among cultivars showing variation in each trait. The highest antioxidant capacity was assessed in ‘Malase Shirin’, ‘Yousef Khani’, and ‘Shishekap’ cultivars. Analysis of simple correlation among traits showed positive and negative correlations among some of traits. Total phenol had a positive and significant correlation with antioxidant capacity, but there was no correlation between amount of anthocyanin and antioxidant capacity. Cluster analysis divided all cultivars in to five main groups. The groups were different in aril and fruit weight, TSS and TA traits. Total phenol was also effective in grouping. By factor analysis, effective traits were located in six main groups and accounted for 93.9 % of total variance. Fruit, aril, peel weight and volume of fruit juice in 100 arils were traits that constituted the first factor (PC1) and pH, EC, TA, antioxidant capacity and total phenol the second factor (PC2). Tri-plot analysis showed that ‘Shirine Shahvar’, ‘Naderi’ and ‘Binikaje Sabzevar’ cultivars were important for the first factor and ‘Shishekap’, ‘Malase Yazd’ and ‘Malase Torsh’ cultivars for the second factor. Generally, considering the main effective traits, ‘Malase Esfahan’, ‘Malase Shirin’, ‘Naderi’ and ‘Shirine Shahvar’ were located in one group, ‘Shishekap’, ‘Malase Torsh’, ‘Yosef Khani’, ‘Ashkezar’ and ‘Bini kaj’ in another group and ‘Pust Siahe Saveh’ in a separate group.