اثر تيمار‌هاي اكسيني و نوع قلمه بر ريشه زايي قلمه‌هاي ارقام نطنز، سبري و شكري گلابي

Effect of Auxin Treatments and cutting position on rooting of Pear Cultivars (Sebri , Shekari and Natanz) Cuttings

بمنظور بررسي اثرات عوامل هورمون ايندول بوتيريك اسيد، تركيب آن با نفتالين استيك اسيد و محل قلمه گيري از روي شاخه بر روي ريشه زايي سه رقم گلابي نطنز، سبري و شكري، آزمايشاتي در اسفند ماه سال 1386 و بهمن ماه 1387 در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد اجرا گرديد. در اين آزمايشات از درختان گلابي پيوند شده برروي پايه كويينز بعنوان گياه مادري براي تهيه قلمه استفاده شد. با استفاده از آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي اثرات دو عامل شامل غلظت‌هاي مختلف هورمون ايندول بوتيريك اسيد در 4سطح همراه با تركيب آن با نفتالن استيك اسيد و محل قلمه گيري در دو سطح سر شاخه و بن شاخه از روي شاخه در ريشه دار شدن قلمه‌هاي چوبي سه رقم گلابي ذكر شده در دو سال متوالي مورد بررسي قرار گرفت. نتايج آزمايش سال اول نشان داد كه ايندول بوتيريك اسيد با غلظت 3 قسمت در ميليون در رقم نظنز بطور معني داري موجب افزايش درصد ريشه زايي، طول و تعداد ريشه در قلمه‌هاي سر شاخه و درصد ريشه زايي و طول ريشه در قلمه‌هاي بن شاخه رقم نطنز مي شود. در قلمه‌هاي بن شاخه تيمار 3 قسمت در ميليون ايندول بوتيريك اسيد بهمراه 100 قسمت در ميليون نفتالين استيك اسيد باعث كاهش ريشه زايي نسبت به شاهد شد.تيمار‌هاي هورموني منجر به ايجاد كالوس و ريشه زايي در ارقام سبري و شكري نگرديد.نتايج آزمايش در سال دوم نيز مشخص نمود كه قلمه‌هاي بن شاخه رقم سبري فقط در غلظت 500 ميلي گرم در ليتر IBA، 40 درصد كالوس توليد كردند. همچنين مشخص شد كه تيمار 100 ميلي گرم در ليتر IBA براي رقم نطنز منجر به ريشه زايي حدود 75 درصد قلمه‌ها مي شود. بيشترين ميزان براي صفات تعداد و طول ريشه براي رقم نطنز در اين غلظت مشاهده شد.

An investigation was accomplished during 2007 and 2008 to test effect of hormonal treatment and cutting position on rooting of Sebri , Shekari and Natanz Cultivars of Pear (Pyrus pyrifolia.) The experimental design was a two way factorial in a completely randomized method and with PGR5 treatment (IBA and IBA with NAA in four levels in the first year and four higher levels of IBA in second year) and Position of cuttings on stem ( in Two levels : terminal and basal ) in three cultivars with six replications per treatment. Analysis of data in the first year of experiment shown that the concentration of 3 ppm IBA was statistically increased rooting percentage and root length in both terminal and basal cuttings of Natanz cultivar. It also increased root number per cutting only in terminal cuttings of Natanz cultivar. Hormonal treatments did not shown any significantly callusing and rooting of Sebri and Shekari cuttings. Also observation of experiment in second year denote that basal cuttings of Sebri cultivar only in 500 mg/l IBA had a callus production of 40 %. Analysis of data for this year revealed that treatment of 100 mg/l IBA induce 75 % of rooting in Natanz cultivar and had the most value in both root number and root length.