اثراعمال توصيه كودي بر اساس آزمون خاك در عملكرد و ارزش تكنولوژيكي چغندرقند

Effect of fertilizer recommendation based on the soil analysis on sugar beet technical quality

اين پژوهش با هدف بررسي اثر توصيه كودي آزمايشگاه هاي خاك شناسي وابسته به كارخانه هاي قند استان هاي فارس و اصفهان بر ارزش تكنولوژيكي چغندرقند توليدي اين دو استان از سال 1378 به مدت دو سال انجام شد. در سال 1378 در استان هاي فارس و اصفهان به ترتيب 56 و 36 و در سال 1379 تعداد56 و 38 كشاورز به طور تصادفي انتخاب گرديدند و از عمق 30-0 و 60-30 سانتيمتري مزارع آنها نمونه خاك تهيه و پس از تجزيه خاك، كودهاي مورد نياز توصيه گرديد. هر يك از مزارع مورد بررسي به دو قسمت تقسيم شد، در يك قسمت از مزرعه بر اساس توصيه كودي و در قسمت ديگر مطابق سنوات گذشته و طبق روش كشاورز كود هاي شيميايي مصرف گرديد. پس از اتمام دوره رشد هر دو قطعه مزرعه جداگانه برداشت و خصوصيات كمي و كيفي چغندرقند اندازه گيري شد. نتايج نشان داد كه دو روش مصرف كود طبق روش كشاورز و اعمال توصيه كودي بر عملكرد كمي و كيفي چغندرقند تاثير متفاوتي دارد. در هر دو استان فارس و اصفهان عملكرد ريشه در تيمار اعمال توصيه كودي نسبت به تيمار شاهد (روش كشاورز) افزايش نشان داد و تفاوت معني داري از لحاظ آماري بين آنها مشاهده گرديد. در سال 1378 در استان هاي فارس و ‌اصفهان عملكرد ريشه در تيمار اعمال توصيه كودي به ترتيب 69/34 و 12/36 تن در هكتار بود كه به ترتيب 600 و 900 كيلوگرم در هكتار نسبت به روش كشاورز افزايش عملكرد ريشه حاصل گرديد. در سال 1379 عملكرد ريشه در تيمار توصيه كودي در استان فارس و اصفهان به ترتيب 69/33 و 1/32 تن در هكتار بود كه به ترتيب 1200 و 800 كيلو گرم ريشه در هر هكتار افزايش نشان داد. در سال 1379 درصد قند تيمار توصيه كودي در استان فارس 01/16 درصد بود كه افزايش آن نسبت به تيمار شاهد از لحاظ آماري در سطح پنج درصد معني دار بود. عملكرد قند در استان فارس در سال 1379 و در تيمار شاهد 87/4 تن در هكتار بود كه با اعمال تيمار توصيه كودي به ميزان 440 كيلوگرم در هكتار افزايش عملكرد قند داشت. در استان اصفهان در هر دو سال آزمايش تيمار توصيه كودي موجب افزايش عملكرد قند گرديد. در سال 1379 از نظر صفت عملكرد قند قابل استحصال بين دو تيمار اعمال شده تفاوت مشاهده شد و تيمار اعمال توصيه كودي عملكرد بيشتري توليد نمود. بنابراين اعمال توصيه كوددهي بر اساس آزمون تجزيه خاك مي تواند در افزايش عملكرد ريشه و ارزش تكنولوژيكي چغندرقند موثر واقع شود.

The effect of N and P fertilizers application base on soil analysis were studied during 1999 and 2000 growing season in Fars and Esfahan Provinces of Iran. For 1999 and 2000 growing seasons in Esfahan and Fars Province 56 and 2000 growing season 36 and 56 and 38 sugar beet farms were randomly selected, respectively. In each farm, soil and water samples were selected and analyzed for routine soil fertility test. Each farm divided into two parts. In one part, all fertilizers were recommended based on the results of soil analysis (RST) and in the other part based on the farmers traditional method (FT), while all cultural practices were identical for both sections. During the growing season all farms were visited and cultural recommendation for enhancing sugarbeet values were given. At the end of growing seasons, sugar beet crops were harvested and their yield and quality were determined for each section. The results were analyzed using pair wise t test at 5 and 1 percent probability levels. The results showed that effect of RST and FT treatments on both yield and quality of sugar beet were significantly greater for RST than FT in Fars and ESfahan Provinces. For 1999 growing season, the root yields for RST were 34.69 and 36.12 t/ha which shows 600 and 900 kg/ha increase compare to FT in Fras and Esfahan Provinces, respectively. For 2000 growing season, the root yields in RST were 33.96 and 32.1 t/ha which were 1200 and 800 kg/ha higher than FT treatment. In the year 2000, sugar content of RST treatment in Fars was 16.01% which in comparison to FT treatment it was increased significantly (P < 0.05). In Fars Province during 2000, sugar yield of FT treatment was 4.87 t/ha which due to RST it was increased by 440 kg/ha. In Esfahan Province, in both years RST treatment increased the sugar yield. In the year 2000, RST treatment increased white sugar yield, thus fertilizer recommendation based on the results of soil analysis in the sugar beet farms may enhance the technical quality of sugar beet.