بررسي ارتباط الگوي صبحگاهي-شبانگاهي دانشجويان، سختي دروس و موفقيت تحصيلي

Investigating morningness-eveningness typology of medical students and its relationship with their academic merits and course difficulty

مقدمه: يادگيري و عملكرد افراد مختلف در ساعات مختلف روز تحت تاثير ساعت دروني آنها قرار مي‌گيرد و افراد مختلف بر اساس عادات خود به سه دسته صبحگاهي، بينابيني و شبانگاهي تقسيم مي‌شوند. عملكرد شناختي افراد نيز از اين قانون پيروي مي‌كند و افراد مختلف در ساعات خاصي از روز به اوج عملكرد خود مي‌رسند. در برنامه‌ريزي درسي اين رسم وجود دارد كه دروس دشوار در ساعات ابتدايي روز آموزش داده شوند تا يادگيري بهتري ايجاد شود. اين مطالعه قصد دارد بررسي نمايد موفقيت تحصيلي دانشجويان با عادات مختلف صبحگاهي-شبانگاهي در دروس دشوار و آسان چه تفاوتي دارد. روش‌ها: اين پژوهش يك مطالعه توصيفي- تحليلي گذشته‌نظر است كه بر روي دانشجويان نيمسال 5 دوره پزشكي عمومي انجام گرفت. عادات صبحگاهي- شبانگاهي دانشجويان با پرسشنامه 19 گزينه‌اي هورن-اشتراس تعيين گرديد. سپس از دانشجويان خواسته شد از طريق پرسشنامه پژوهش‌گر ساخته‌اي تعيين نمايند كدام درس دشوار و كدام آسان است. معيار تصميم‌گيري براي دشواري و آساني دروس ميزان اتفاق‌نظر 50 درصد در نظر گرفته شد. سپس نمرات دانشجويان در دروس مورد نظر از آموزش دانشكده اخذ گرديد و با استفاده از آزمون T، ANOVA و رگرسيون چند متغيره در نرم‌افزار SPSS مورد تحليل قرار گرفت. نتايج: شصت و سه دانشجو (67 درصد دختر، 33 درصد پسر) در اين مطالعه شركت كردند. دروس فيزيولوژي، پاتولوژي و انگل و قارچ به عنوان دروس دشوار و دروس دروس اخلاق اسلامي، تغذيه، تاريخ تحليلي اسلام و دروس عملي انگل و قارچ و فيزيولوژي در زمره دروس آسان قرار گرفت. 11 درصد دانشجويان صبحگاهي، 60 درصد بينابيني و 29 درصد شبانگاهي در نظر گرفته شدند. ميانگين نمرات دختران شبانگاهي در دروس دشوار به طور معناداري نسبت به دختران صبحگاهي و بينابيني افت نمود (Pvalue فيزيولوژي =009/0، پاتولوژي=005/0، انگل و قارچ=059/0). در حالي كه افت مشابه در دانشجويان پسر معنادار نبود. نتيجه‌گيري: اگر چه تفكر قالب در برنامه‌ريزي دروس بر اين اساس قرار گرفته كه دروس دشوار و اخنصاصي بايد در ساعات اوليه روز آموزش داده شوند نتايج اين مطالعه نشان داد دانشجويان شبانگاهي در دروس دشوار كه به عملكرد شناختي بيشتري نياز دارد دچار افت تحصيلي مي‌شوند و در برنامه‌ريزي‌ها توصيه مي‌شود دروس اختصاصي دشوار در ساعاتي ارايه گردد كه همه گروه‌هاي دانشجويي از عملكرد شناختي بهتري برخوردار باشند.

Introduction: Learning and performance of different people is influenced by an intrinsic clock and they can be classified into three groups: morningness, eveningness and non morningness-non eveningness. Cognitive performance of people is congruent with such rules and it approach maximum at different times of day. In higher education curriculum planning it is accepted to arrange difficult courses be presented early morning to seek better learning. This study is aimed at investigating the relationship of medical students’ academic merits with their morningness-eveningness schedule with regard to difficult and easy courses. Methods: this research is a retrograde descriptive –analytic study. Fifth semester medical students involved in this study. Their morningness-eveningness schedule was defined by the use of a 19 items questionnaire and they were asked to determine difficulty of different courses. The critical threshold for difficulty of each course was considered by 50%. Students’ manuscripts extracted from medical school educational officials. SPSS software (ver 11.5) was used for data analysis through “t”, ANOVA and multiple regression. Results: 63(67% female and 33% male) students participate in the study. Physiology, pathology and parasitology were considered as difficult courses and Islamic ethics, nutrition, analytical history of islam, practical parasitology and physiology considered as easy courses. 11%, 60% and 29% of students were considered morningness, nonmorningness-noneveningness and eveningness, respectively. As a result, eveningness females have a considerable decrease in difficult courses (Pvalue of physiology=0.009, pathology=0.005 and parasitology=0.059). Such decrease in males was not significant. Discussion: Although, it is believed that difficult courses should be presented in early morning for better learning this study shows that eveningness students’ performance may decline significantly and it is recommended to arrange for difficult courses to be presented in special times for better performance of all students categories.