اعتبارات عقلايي از ديدگاه اصوليون شيعه

Rational Credibilities in Viewpoint of Shia Usuliun

در علوم عقلي، اعتبارات عقلايي از آن درجه از اهميت برخوردارند كه مي توان گفت از نگاه اين علوم انسانيت انسان به توانايي او در ساختن عالم اعتبار است. اما اعتبارات عقلايي چيست و چه تعريفي دارد؟ از كدامين نوع هستي برخوردار است و داراي كدامين ويژگي است؟ علم اصول فقه نيز وامدار بحث اعتبار است. چراكه اصول، به حوزه «فقه» مي پردازد كه مهم‌ترين ماده پديدآورنده‌اش، «اعتبار» است. به همين جهت است كه اصوليون برجسته ــ اگرچه نه در يك بحث مستقل ــ به بحث اعتبارات پرداخته‌اند. نگارنده در سلسله درس‌هاي اصول خويش، به طور مستقل به اين بحث پرداخته و نظريات آن بزرگان، به طور مشخص آراي امام خميني، را مدّ نظر قرار داده است. اين مقاله، برگرفته شده از اين درس‌هاست. در اين نوشته، نگارنده پس از تعريف اعتبار و بيان اصطلاحات متعددي كه در اين باره وجود دارد، به تقسيمات مختلفي كه از اعتبار در كلام بزرگان اصولي، مطرح شده است، اشاره كرده و سپس به تعريف نهايي خويش ــ مطابق مبناي امام خميني ــ مي‌‌پردازد و درنهايت با طرح سوالات پنج‌گانه، تعريف خويش از اعتبارات عقلايي ارايه مي دهد.

Rational credibilties in rational sciences are so important that in the approach of these sciences man’s humanity lies in his ability to construct the world of credit. What are rational credibilities? What is the definition of rational credibilities? What are their characteristics? The Principles of Jurisprudence too is indebted to rational credibilites, for the principles deal with jurisprudence whose creative material is credit. Hence renowned Usuliun, though not independently, have discussed credibilities. The present paper is based on the notes of the author’s classes on credibilities. The main focus of this paper is to define credibilities and their classification in the works of renowned Usuliun. Also the definition of the author of rational credibilities based on Imam Khomeini’s viewpoints has been given in the end.