تعيين مكان هاي مناسب براي كشت كلزا در استان كردستان با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS)

Suitable Site Selection for Conola Cultivation in Kurdestan Province Using Geographical Information System (GIS)

بررسي نيازهاي اكوفيزيولوژيك گياهان زراعي در كنار شناخت اقليم مناسب آنها از مهم ترين عوامل موثر بر توليد محصولات زراعي و توسعه فعاليت هاي كشاورزي هر منطقه است كه از يك طرف باعث افزايش توليد مي شود و از طرف ديگر از خسارات ناشي از عوامل نامساعد اقليمي وارده بر محصولات مي كاهد. در اين تحقيق كه با هدف تعيين نواحي مستعد كشت كلزا در استان كردستان انجام گرفته است، اطلاعات مربوط به متغيرهاي اقليمي 34 ايستگاه هواشناسي موجود در منطقه مورد مطالعه كه داراي آمار كامل و بلند مدت بودند، جمع آوري و مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. از عناصر اقليمي بارش دوره رشد، يخبندان، ميانگين حداقل دما، ميانگين حداكثر دما، ميانگين سالانه دما، مجموع ساعات آفتابي، ميانگين رطوبت نسبي مرحله فنولوژيكي كلزا و از عوامل فيزيكي زمين تيپ و كاربري اراضي در نظر گرفته شد. با استفاده از توابع ويژه سامانه اطلاعات جغرافيايي، براي هريك از نيازهاي اقليمي لايه جداگانه اي تهيه گرديد. پس از ارزش گذاري متناسب با نياز رويشي كلزا به كمك مدل طبقه بندي وزني، لايه هاي مذكور طبقه بندي شدند و در نهايت، همه لايه هاي اقليمي و فيزيكي زمين با روش همپوشاني شاخص ها در محيط GIS تلفيق گرديدند. نتايج حاكي از عدم انطباق شرايط اقليمي و محيطي استان جهت كشت كلزا مي باشد. نتيجه نهايي بيانگر آن است كه تنهاتحدود 8/6 درصد از مساحت استان از جمله دشت هاي ديواندره، دهگلان و مريوان براي كشت كلزا بسيار مناسب مي باشند كه بيشتر به علت شرايط اقليمي و توپوگرافي و خاك مناسب آنهاست. حدود 4/39 درصد از مساحت استان شامل شمال شرق و شمال (محدوده اباتو) و قسمت هايي از نواحي مركزي و شمال غرب استان به دليل شرايط نامساعد اقليمي و محيطي، نامناسب براي كشت شناخته شد. بقيه مناطق با 8/53 درصد از مساحت استان در درجه متوسط تا مناسب قرار گرفتند.

The recognition of climate and eco-physiology of agricultural plants can be regarded as one of the most imperative factor in the production of agricultural yield development, and promotion of agricultural activities in any region. This recognition may enhance the production level in one hand, and the reduction of damage resulting from incongruous climate factors in another. The current research has been carried out aiming at the determination of potentially suitable canola production zone in Kurdestan province. Climatic data from 34 existing climate stations, which had long term records were collected and analyzed. We considered climatic factors such as precipitation required for growth period, frostiness, minimum and maximum, mean annual temperatures. We also used total amount of sunshine hours, average relative humidity of phonologic stage of canola, and physical elements including the type of land uses. This was followed by the determination of different layers for each climatic demand through the application of geographical information system (GIS) function. After appropriate evaluation of canola growth requirements using weighted classification method, the layers were categorized. As a final step, all climatic and physical layers were combined in the GIS environment by overlaying of different indices and results indicated that about 6.8 percent of Kurdestan province is suitable for canola cultivation, including Divan Darreh, Dehgolan, and Marivan plains. The reason for such suitability is better climatic, topographic, and pedologic conditions in that area. About 39.4 percent of the whole area is unsuitable for canola cultivation due to inappropriate climatic conditions, and unsuitable physical environment. These areas include northeast and northern parts (Obatoo district), and parts of the central and north west of the province. The remaining areas were classified as average to appropriate occupying 29.3 and 24.5 percent of area, respectively.