بررسي مقدار فلزات سنگين كادميوم، سرب، كروم و نيكل در ماهيان پرورشي شهرستان خرم آباد در بهار و تابستان سال 1385

Study of heavy metals concentration; Cd, Cr, Pb and Ni, in cultured ponds fishes of Khorramabad city in 2006

بحث و نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه توزيع فلزات سنگين در بافت ماهيان مورد مطالعه بطور تقريباً يكساني وجود دارد و از نظر آماري اختلاف معني داري بين غلظت آنها مشاهده نگرديد ولي مقادير اين فلزات در ماهيان پرورشي بيشتر از ماهيان دريايي بود. مقايسه مقادير بدست آمده با استاندارد سازمان بهداشت جهاني نشان داد كه مقدار فلزات سنگين سرب، كروم، كادميوم، و نيكل از حد مجاز سازمان بهداشت جهاني كمتر است. مواد و روش‌ها: به منظور بررسي غلظت فلزات سنگين كادميوم، كروم، سرب و نيكل ماهيان پرورشي شهر ستان خرم آباد بطور منظم در فواصل زماني مشخص در طي فصل بهار و تابستان تعداد 240 نمونه از ده محل پرورش ماهي جمع آوري گرديد و مقدار فلزات سنگين كادميوم، كروم، سرب و نيكل موجود در بافت ماهيان پس از عمليات هضم شيميايي توسط دستگاه جذب اتمي تعيين شد. و نتايج با استفاده از نرم افزار SPSS و دو آزمون T-Test تجزيه و تحليل گرديد. در آزمايشهاي از مواد شيميايي با درجه خلوص بسيار زياد استفاده گرديد. يافته‌ها: ميانگين غلظت سرب، كروم، كادميوم ونيكل در بافت ماهيان مورد مطالعه به ترتيب براي محلهاي مورد نظر 46/0، 06/0، 053/0 و3/0 ميلي گرم بر ليتر بر حسب وزن خشك ماهي بدست آمد. نتايج حاصل از انجام اين پژوهش نشان داد كه مقدار فلزات سنگين سرب، كادميوم، كروم و نيكل به ترتيب در 27%، 8%، 3% و 25% نمونه هاي مورد مطالعه از حداكثر مجاز سازمان بهداشت جهاني كمتر بود. مقدمه: استفاده از منابع خوراكي آبزي به ويژه ماهيان به عنوان بخشي از منابع پروتييني، به دليل نياز روز افزون انسان به غذا، در حال افزايش است. مطابق آمارهاي موجود، مصرف سرانه آبزيان در جهان از 3/14 كيلوگرم در سال 1994 به بيش از 75/15 كيلوگرم در سال 1997 افزايش يافته است. مصرف آبزيان در ايران از كمتر از 1 كيلوگرم در سال 1357 به 57/4 كيلوگرم در سال 1375 افزايش يافته است. بنابراين به موازات افزايش مصرف اين منابع، اهميّت بهداشتي و سلامتي ماهيان نيز، بيشتر مي گردد كه در اين ميان فلزات سنگين به علت فرايند بيولوژيكي و تجمع زيستي، تشخيص و اندازه گيري اهميت زيادي دارند. در اين مطالعه توصيفي مقطعي مقدار فلزات سنگين كادميوم، سرب، كروم و نيكل در ماهيان پرورشي شهرستان خرم آباد در بهار و تابستان سال 1385 مورد بررسي قرار گرفته است.

Background: The consumption of aquatic nutrition sources, especially fishes, considered as a partial supply of protein, for ever-increasing demand of protein. According to statistics, the annual consumption of aquatic sources per capita in the word increased from14. 3Kg in the year1994 to more than 15. 75 Kg in 1997 and in Iran it increased from less than 1 kg in the year 1978 to 4.57 kg in the year 1996. So an ever-increasing demand of protein sources of the food and bioaccumulation of toxic compound especially toxic heavy metals increase safety control importance of the food. In this descriptive cross-sectional study heavy metals concentration Cd, Cr, Pb and Ni in cultured ponds fishes of Khorramabad city were studied in 2006. Materials and Methods: To evaluate the safety of the cultured ponds fishes in khorramabad city from toxic heavy metals; Cd, Cr, Ni and Pb, 240 samples of fishes were collected. The fishes were collected in the Spring and Summer seasons in 2006. The samples washed and digested with acid before using Atomic Absorption for determination of the metals, then data were analyzed using t-test and SPSS software. Results: The results of the study showed that the average value of Lead, Chromium, Cadmium and Nickel in ten cultured ponds fishes tissue were 0. 46, 0. 06, 0. 053 and 0. 30 ppm (dry weight basis) respectively The study also showed that the amounts of Pb in 27%, Cd in 8%, Cr in 3% and Ni in 25% of the samples exceeded the WHO standard limits while the averages were blow the standard. Conclusion: The statistical analysis of the samples showed that there are not significant differences between the different species of the fishes for all the heavy metals, except the fishes collected from the cultured ponds. Higher amount of the heavy metals in sea fishes could be related to fish food, which could bioaccumulated in fish tissues. The study revealed that non of the heavy metals collected in the fish samples exceeded the WHO standards.