بررسي ميزان استناد مقالات ISI web of science به مجلات دسترسي آزاد پايگاه DOAJ در دو حوزه‌ي علوم بهداشت و پزشكي و علوم پايه

•مقدمه: به كمبود بودجه در كتابخانه‌ها جهت تامين اين نوع منابع و نيز تسهيل دسترسي پژوهشگران به مجلات علمي، اصل دسترسي آزاد به اين نوع منابع به طور عمده در غالب مجلات الكترونيك دسترسي آزاد، در طول 15 سال اخير متحول شده است. هدف پژوهش حاضر، تعيين ميزان استناد مقالات مجلات پايگاه ISI web of science به مجلات پايگاه DOAJ در دو حوزه‌ي علوم بهداشت و پزشكي و علوم پايه در طول سال‌هاي 2008-2003، و نيز بررسي معني‌داري تفاوت بين ميزان استنادات صورت گرفته به مجلات پايگاه DOAJ در دو حوزه‌ي مذكور بوده است. •روش بررسي: در اين پژوهش كه از روش كتاب‌سنجي و تحليل استنادي بهره‌جويي شده است، 1337 عنوان مجله‌ي انگليسي زبان، بدون نمونه‌گيري، از پايگاه DOAJ مورد بررسي قرار گرفت. جهت گردآوري داده‌ها نيز از ابزار Cited reference search در ISI web of science استفاده شد. در نهايت، با تجزيه و تحليل داده‌ها در نرم‌افزار SPSS، يافته‌هاي پژوهش حاصل گرديد. •يافته‌ها: با بررسي مجلات مشخص شد كه حوزه‌ي علوم پايه با 657 عنوان مجله، 10116 استناد، (91/62 درصد) دريافت كرده است. در اين حوزه موضوع زيست‌شناسي و علوم زيستي بيشترين ميزان استناد (6009 استناد، معادل 4/59 درصد) و موضوع رياضيات و آمار كمترين ميزان استناد (91 استناد، معادل 9/0 درصد) را دريافت نموده است. از طرفي، حوزه‌ي علوم بهداشت و پزشكي با 680 عنوان مجله، 5965 استناد (09/37 درصد)، دريافت كرده است. در اين حوزه موضوع پزشكي (عمومي)، بيشترين ميزان استناد (3236 استناد، معادل 25/54 درصد) و موضوع دندان‌پزشكي، كمترين ميزان استناد (1 استناد، معادل 01/0 درصد) را دريافت نموده است. آزمون 2? در مورد تعداد مجلات دو حوزه تفاوت معني‌داري را نشان نداد، اما در خصوص تعداد استنادات، آزمون 2? نشان داد كه تفاوت معني‌داري ميان دو حوزه‌ي علوم بهداشت و پزشكي و علوم پايه وجود دارد. •نتيجه‌گيري: هر چند تعداد مجلات داراي استناد نسبت به مجلات بدون استناد در دو حوزه‌ي علوم بهداشت و پزشكي و علوم پايه در پايگاه DOAJ به نسبت ناچيز است، اما با توجه به افزايش روزافزون مجلات دسترسي آزاد در اين پايگاه، و نيز با توجه به لزوم شناسايي مجلات پر استناد و معتبر در حوزه‌هايي مانند علوم بهداشت و پزشكي و علوم پايه كه در آن‌ها محققان به اطلاعات معتبر و روزآمد نياز مبرم دارند، انجام چنين پژوهش‌هايي كمك شاياني به اين امر نموده، محققان را در دسترسي به مجلات رايگان معتبر راهنمايي مي‌كند. •واژه‌‌هاي كليدي: نشريات ادواري، استناد، پايگاه‌هاي اطلاعاتي.

Introduction: In order to cope with the crisis of serials cost and problems associated with the shortage of budget in libraries and facilitating the access to scientific journals, the principle of Open Access to scientific publications and usually in the form of electronic journals has evolved during the last 15 years. This research aimed to clarifying the amount of citations of ISI Web of Science’s articles to DOAJ’s journals in the two fields of Health & Medical Sciences and Basic Sciences during 2003–2008 and investigating the significance of difference in the citations received by DOAJ’s journals between the above-mentioned two fields. Methods: In this study bibliometrics method and citation analysis technique was used and 1337 English-language journals from DOAJ and without sampling were investigated. Data collected by Cited Reference Search in ISI Web of Science and analyzed by SPSS16 software. Results: The findings indicated that Basic Sciences, with 657 journals, received 10116 citations (62.91%). In this field Biology & Life Sciences received the most citations (6009 citations, equal to 59.4%) and Mathematics & Statistics received the least citations (91 citations, equal to 0.9%). On the other hand, Health & Medical Sciences, with 680 journals, received 5965 citations. In this field Medicine (General) received the most citations (3236 citations, equal to 54.25%) and Dentistry received the least citations (1 citation, equal to 0.01%). The findings of Chi-Square test showed no significant difference in the number of journals between the two fields of Health and Medical Sciences and Basic Sciences, but there was significant difference in the number of citations between them. Conclusion: Although the number of cited journals in comparison with non-cited journals in the two fields of Health & Medical Sciences and Basic Sciences in DOAJ were relatively low, but given the increasing rate of open access journals in the database, and also considering the need to identify highly cited and valid journals in areas such as Health Sciences and Medicine and Basic Science, which is the urgent need of researchers for reliable and updated information, doing such researches has great effect in this field and will help them to access free reliable journals. Keywords: Periodicals; Citation; Databases.