بررسي وضعيت سيستم اطلاعات پاتولوژي آناتوميكال در بيمارستان‌هاي آموزشي، درماني تابعه دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي

Situational Analysis of Anatomical Pathology Laboratory Information Systems in Educational-Therapeutic Hospitals Affiliated to Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Iran

•مقدمه: تاكيد بر حقوق اساسي انسان در مراقبت‌هاي بهداشتي به ويژه حفظ شان بيمار به عنوان يك انسان زماني اهميت مي‌يابد كه آسيب پذيري بيمار، او را به آساني در معرض تخلفات و نقاط ضعف نظام بهداشتي و اجتماعي قرار مي‌دهد. اين پژوهش به منظور مقايسه‌ي حقوق بيمار در چند كشور پيشرفته و ارايه‌ي الگو براي ايران انجام گرفت. •روش بررسي: اين پژوهش يك مطالعه‌ي توصيفي بود كه به صورت مقطعي در سال 1387 انجام گرديد. جامعه‌ي پژوهش عبارت از"سيستم اطلاعات آزمايشگاه پاتولوژي آناتوميكال در بيمارستان‌هاي آموزشي و درماني تابعه‌ي دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي" (مشتمل بر 13 مركز) بود. حجم نمونه مطابق حجم جامعه بود. گردآوري داده‌ها از طريق مشاهده و به وسيله‌ي ابزارهاي فهرست وارسي و پرسش‌نامه انجام گرديد. اعتبار ابزار پژوهش از طريق تعيين اعتبار محتوا سنجيده شد كه بر اساس مطالعه‌ي متون معتبر و دريافت نظرات استادان راهنما و مشاور و ديگر صاحب‌نظران مرتبط با موضوع پژوهش انجام گرديد. براي تعيين پايايي پرسش‌نامه مربوط، از روش آزمون مجدد (Test re-test) استفاده شد. تجزيه و تحليل داده‌هاي جمع‌آوري شده با استفاده از آمار توصيفي انجام گرديد. •يافته‌ها: اكثر سيستم‌هاي اطلاعات پاتولوژي آناتوميكال تحت مطالعه (8/77 درصد) از نوع نيمه مكانيزه بودند. در 9/88 درصد سيستم‌هاي پاتولوژي آناتوميكال تحت مطالعه، طبقه‌بندي آماري داده‌ها با استفاده از سيستم طبقه‌بندي ICD-O و تنها در 1/11 درصد آن‌ها با استفاده از سيستم طبقه‌بندي 10-ICD انجام مي‌گرديد؛ در حالي كه ساير انواع پردازش‌ها از جمله طبقه‌بندي آماري داده‌ها با استفاده از سيستم نام‌گذاري منتظم پزشكي (SNOMED يا Systemized Nomenclature of Medicine)، محاسبه‌ي نسبت منفي كاذب نتايج آزمايش‌ها در سيتوپاتولوژي و تجزيه و تحليل خودكار نمونه‌هاي بافتي انجام نمي‌گرديد. •نتيجه‌گيري: استفاده از سيستم‌هاي اطلاعات الكترونيك باعث تسهيل، ترويج و پيشرفت حرفه‌ي پاتولوژي مي‌گردد. تجزيه و تحليل خودكار (ديجيتال) نمونه‌هاي بافتي مي‌تواند مزاياي بسياري از جمله كاربرد داده‌هاي ديجيتال جهت انجام مشاوره از راه دور، تهيه اسلايدهاي مجازي و تدريس داشته باشد. •واژه‌‌هاي كليدي: نظام اطلاعات بيمارستاني؛ آسيب شناسي؛ آسيب شناسي جراحي.

Abstract Introduction: The main goal of anatomical pathology is to provide information that is used for diagnostic, prognostic, and therapeutic purposes in pursuit of patient care. Effective information management and optimize information systems are crucial to the successful practice of pathology with respect to this mission. Design or improvement of anatomic pathology laboratory information systems (APLIS) can not be done without knowing about their situations; therefore researcher carried out a study of the current situation of APLIS’s in educational hospitals affiliated to Shahid Beheshti University of Medical Sciences. Methods: In this descriptive study, 13 APLIS’s of Shahid Beheshti University hospitals were studied. The sample size was according to the population size. Data collected through observation and by means of check list and questionnaire validity and reliability of checklist and questionnaire was assessed by content validity and test re-test, respectively. The analysis of data was conducted based on descriptive statistics. Results: 77.8% of APLIS’s were semi-computerized. In 88.9% of APLIS’s, statistical classification of data was done by ICD-0 and in 11.1% of them by ICD-10. Other types of statistical classification of data including systemized nomenclature of medicine (SNOMED), determination of false negative proportion in cytopathology and digital analysis of tissue specimens was not performed in any of hospitals. Conclusion: Using of electronic information systems facilitate, promote and advance the practice of pathology. Digital analysis of tissue specimens could have many advantages for teleconsultation, preparation of virtual slides and teaching. Keywords: Hospital Information System; Pathology; Surgical Pathology