تاثير الگوي توانمندسازي خانواده محور بر كيفيت زندگي بيماران مراجعه كننده به مركز دياليز وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شهركرد 1389

THE EFFECT OF FAMILY–CENTERED EMPOWERMENT MODEL ON QUALITY OF LIFE OF HEMODIALYSIS PATIENTS

پيش زمينه و هدف: بهبود و حفظ كيفيت زندگي در بيماران همودياليزي نيازمند حمايت جدي خانواده است لذا پژوهش حاضر با هدف تاثير الگوي توانمندسازي خانواده محور بر كيفيت زندگي بيماران همودياليز مراجعه كننده به مركز دياليز وابسته به دانشگاه علوم پزشكي شهركرد 1389 بوده است. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر يك مطالعه نيمه تجربي تصادفي شده با حجم نمونه 99 نفر از بيماران تحت درمان با همودياليز با نمونه گيري قابل دسترس كه بعد از همسان سازي از نظر تعداد بار دياليز در هفته، سن، جنس، سطح تحصيلات به صورت تصادفي ساده به دو گروه آزمون و شاهد تقسيم شده برنامه توانمندسازي خانواده در گروه آزمون براي مدت 6 ماه اجرا گرديد. ابزار جمع آوري اطلاعات در اين پژوهش برگه ثبت متغيرهاي دموگرافيك و پرسش‌نامه كيفيت زندگي sf-36 ويرايش دوم بوده كه پرسش‌نامه كيفيت زندگي قبل از مداخله از هر دو گروه بيماران به صورت خود گزارش دهي در حضور محقق تكميل گرديد. در اتمام شش ماه برنامه توانمندسازي خانواده در گروه آزمون مجدد آ پرسش‌نامه كيفيت زندگي از بيماران هردو گروه مورد بررسي مجدد قرار گرفت و داده‌ها به وسيله نرم افزار spss و تست‌هاي آماري توصيفي و تحليلي مورد ارزيابي قرار گرفت. يافته‌ها: بر اساس آزمون تي مستقل ميانگين نمره كيفيت زندگي بيماران گروه آزمون در ابعاد عملكرد جسمي، محدوديت فعاليت به علت مشكل جسمي، انرژي و خستگي، درد بدني و سلامت عمومي با 05/p < تفاوت آماري داشته و از طرفي آزمون تي زوج با 05/0p < بيانگر تفاوت معني‌دار آماري در ميانگين نمره كل ابعاد مختلف كيفيت زندگي در بدو مطالعه نسبت به شش ماه بعد از توانمندي خانواده در گروه آزمون بوده كه اين امر بيانگر ثبات و افزايش نمره كيفيت زندگي در گروه مورد مداخله نسبت به گروه كنترل بوده است. بحث و نتيجه گيري: توانمندسازي خانواده بيماران تحت درمان با همودياليز ضمن تقويت توانمندي آنان در امر مراقبت بيماران زمينه را براي ارتقا و حفظ كيفيت زندگي در بيماران فراهم مي‌كند.

Background & Aims: Improving and maintaining quality of life in hemodialysis patients needs strong support of family. This study aimed to study the effects of family-centered empowerment model on quality of life in hemodialysis patients. Materials & Methods: This semi quasi-experimental study was done on 99 hemodialysis patients. After considering age, sex, education level, and rate of dialysis per weeks, they were divided into two groups of case and control. Family empowerment program was performed in case group for 6 months. A standard questionnaire was used to assess the quality of life by both groups before and after the intervention. The collected data were analyzed using descriptive statistics, independent t-test and paired t-test. Result: Based on independent t-test, mean score of quality of life in case group in dominations such as physical functioning, activity limitation due to the difficult physical, vitality, body pain and general health had statistical significant difference(p < 0.05) . Paired t-test indicates statistically significant difference in mean total quality of life before and after the program. This increased stability and quality of life in the intervention group was compared to the control group. Conclusion: Family Empowerment of patients treated with hemodialysis, while strengthening their capabilities to the field of patient care and improved quality of life preserved in patients provides. Keywords: Hemodialysis, Quality of life, family-centered empowerment model