بررسي اثر همگن بندي منطقه اي و بازسازي داده ها در شبيه‌سازي توزيع مكاني بارندگي سالانه (مطالعه موردي: جنوب غرب ايران)

Evaluated of Regional Homogeneity and Data Synthesis on Simulation of Spatial Distribution of Annual Precipitation (case study: south west of Iran)

بارش به عنوان مولفه اصلي ورودي حوزه هاي آبخيز در محاسبات سيلاب، بيلان آبي و منابع آب از اجزا مهم مي باشد. در مدل هاي بارش- رواناب، شبيه سازي واكنش حوزه دربرابر يك واقعه بارش نياز دقيق به مقدار بارش در سطح حوزه آبخيز دارد. بنابراين توزيع مكاني بارش از اهميتي ويژه برخوردار است. اندازه گيري بارش به گونه اي معمول به صورت نقطه اي و محدود به بخش هايي از حوزه آبخيز مي باشد. لذا تعميم داده هاي نقطه اي به سطح به دليل تغييرات مكاني زياد آن، همراه با خطاي زيادي مي باشد. اين منبع خطا هم در مدل بارش- رواناب و هم در شبيه سازي فرآيندهاي پيوسته هيدرولوژيكي و بيلان آبي يكي از مهمترين منابع خطا به شمار مي آيد. روش هاي گوناگوني براي درون يابي و برون يابي داده هاي بارش توسعه يافته است كه هر كدام داراي محدوديتي بوده و در نتيجه بكارگيري آنها نياز به آزمون و ارزيابي همه روش ها و انتخاب مناسب ترين روش مي باشد. در اين تحقيق منطقه وسيع جنوب غرب ايران به وسعت 258552 كيلومتر مربع انتخاب و سپس با تعيين مناطق همگن ، امكان بكارگيري روش هاي مختلف درون يابي و برون يابي در اين مناطق مورد بررسي قرار گرفت. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه همگن بندي در بهبود روابط تعميم داده هاي نقطه اي به سطح موثر مي باشد. ضمن اينكه استفاده از داده هاي بازسازي شده كمكي در بهبود نتايج نخواهد داشت. با اين كار مي‌توان منطقه وسيع را به مناطق كوچك همگن تقسيم و سپس در هر منطقه تعميم داده هاي نقطه اي به سطح را انجام داد.

Precipitation is the mean component input of watershed in flood, water balance and water resources computation. Any rainfall-runoff simulation of basin response by models needs the accurate amount of rainfall over the basin. Therefore the simulation of spatial distribution of rainfall is an important factor. Measuring rainfall in scattered point stations and generalizing it to arial extent has considerable errors. Such source of error is one the most important in both rainfall-runoff simulation and continues hydrologic process and water balance modeling. A number of methods of interpolation and extrapolation of rainfall data has been developed which have some limitations and need to be evaluated accuracy for finding that based on specific local conditions. For the purpose of the research a wide range area in the south west of Iran with about 258552 km2 was selected and different methods of interpolation were evaluated in regional homogeneity analysis. The results show that delineation of region homogenous partly improves the spatial distribution of rainfall. Another conclusion is that using of estimated data for data compellation has not improved the overall results.