مروري اسنادي بر آثار و نتايج اشتغال زندانيان ‌پس از شهريور1320

A Record-Based Review of the Results of Prisoners’ Employment after Shahrivar 1320 (September 1941)

استفاده از زندان، به عنوان محل نگهداري مجرمان و محكومان، همواره با ديدگاه هاي موافق و مخالفي رو به رو بوده است و هر گروه، با دلايل متعدد، درصدد دفاع از عقايد خود برآمده اند. از جمله موارد اختلاف نظر، مي توان اشتغال به كار زندانيان وجايگزين هاي مناسب به جاي محكوميت زندانيان را نام برد كه پژوهش حاضر بدان مي پردازد. از اين رو،‌ هدف اصلي مقاله، بررسي و تبيين راهكارهاي مختلف پيامدهاي اشتغال زندانيان در ايرانِ پس از شهريور1320 است. دليل انتخاب دوره زماني مذكور، تحولات جديد حقوقي و قانوني و تصويب قوانين مربوط به زندانيان در ايران است . بررسي‌هاي موجود نشان مي‌دهد كه از منظر تاريخي، و به وي‍ژه با استناد به منابع و مدارك منتشر نشده، پژوهشي مستند در اين‌باره تهيه و ارايه نشده است. مقاله پيشِ‌‌رو بر آن است تا با تكيه بر اسناد تاريخي،‌ روند انجام اين قوانين و چگونگي اشتغال زندانيان را مورد بررسي و تجزيه و تحليل قراردهد. زندان قزل حصار، به عنوان مطالعه موردي،- نمونه تغيير و تحول امور زندان ها و زندانيان ايران و توجه به امر اشتغال آنان در چند دهه اخير- انتخاب گرديده است.اين پژوهش تغيير نگرش مسيولان وقت را نسبت به حقوق زندانيان مورد توجه و مداقه قرار خواهد داد. روش پژوهش: مقاله پيش‌رو بر آن است با تكيه براسناد تاريخي وشيوه كتابخانه اي روند انجام اشتغال زندانيان را مورد بررسي قراردهد. زندان قزل حصار به عنوان مطالعه موردي نمونه اي ازدگرگوني امور زندان ها وزندانيان درايران است كه از ابتدا به منظور اشتغال‌به‌كارزندانيان تاسيس و راه اندازي شد . فرضيه پژوهش: فرض ما در اين پژوهش اين است كه براثر تحولات جديد حقوقي وقانوني مربوط به زندان وچگونگي رفتار بازندانيان ، درايران نيز ازدوران حكومت رضاشاه وبه‌ويژه پس ازشهريور1320، نگاه به زندان و زنداني تغييركرد وبه‌گونه اي ديگردرآمد كه نمونه بارزآن به‌كارگماردن زندانيان عادي درقبال دستمزد بود.

The idea of making use of prisons as a place for keeping criminals and sentenced individuals has always had its supporters and opponents. One of the disputes between these two groups is the prisoners’ employment and suitable placements in the light of their convictions; this issue is the main focus of this article. This research aims to inspect and explain different results of prisoners’ employment in Iran after Shahrivar 1320 (September 1941). The reason for selecting this timeframe in this article is the changes in laws relating to prisoners in Iran in this period of time. Although several studies have so far been conducted about the opinions and attitudes of the authorities concerned, no credible research has been prepared and presented in this regard from a historical perspective and with particular reference to unpublished resources and documents, This research tries to analyze the trend of developing laws of prisoners’ employment, and how these laws were implemented, on the strength of historical documents. For this purpose, a case study has been carried out on the Ghezel Hesar Prison as representative of changes in prisons and prisoners’ affairs in Iran, by considering their employment during the recent decades. This research also has taken into consideration the authorities’ altered attitudes towards prisoners’ rights during these decades.