بررسي ميزان وابستگي به رايانه و پيامدهاي ناشي از آن در كودكان دبستاني شهر بيرجند (سال 1385)

Evaluation of computer dependence and its consequences in school age children

زمينه و هدف: مطالعات بيانگر اين است كه كودكان 2-7 سال، به طور متوسط 3-4 ساعت در روز از رايانه استفاده مي‌كنند و ميزان آن از 8/4% به 70% افزايش يافته است. استفاده كنترل‌نشده از رايانه، اثرات منفي بر تكامل فيزيكي، اجتماعي و رواني كودك داشته و آسيبهاي مختلف جسماني، رواني، تربيتي و ... را به دنبال دارد. مطالعه حاضر با هدف تعيين ميزان وابستگي به رايانه و پيامدهاي ناشي از آن در كودكان دبستاني شهر بيرجند انجام شد. روش تحقيق: در اين مطالعه توصيفي- تحليلي، كودكان دبستاني شهر بيرجند به روش نمونه‌گيري دو مرحله‌اي خوشه‌اي انتخاب و مورد تحقيق قرار گرفتند. براي جمع‌آوري اطلاعات از پرسشنامه «وابستگي به رايانه كودك- والدين» استفاده شد كه توسط مادر دانش‌آموزان تكميل گرديد. دامنه نمرات اين مقياس 20 سوالي، بين 20-50 بود و نمره 20-29 وابستگي خفيف، 30-39 وابستگي متوسط و 40-50 وابستگي شديد به رايانه را مشخص مي‌كرد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و روشهاي آمار توصيفي و آزمون Chi-Square در سطح معني‌داري 05/0P? مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: در مجموع 1000 كودك با ميانگين سني 24/1± 84/8 سال مورد مطالعه قرار گرفتند؛ 7/67% آنان مذكر و 3/32% مونث بودند. بيشترين زمان استفاده از رايانه در 68% كودكان، ساعات 12-18 بعدازظهر و بيشترين نوع استفاده در 42% كودكان بازيهاي رايانه‌اي و بيشترين علاقه كودكان در 52% موارد، بازيهاي جنگي و طول مدت استفاده از رايانه در 5/82% افراد، كمتر از 3 ساعت بود. 39% كودكان زمان صرف غذا به كار با رايانه مي‌پرداختند و 5/2% هميشه از وظايف روزمره خانه و مدرسه به منظور كار با رايانه غفلت كرده بودند. ميزان وابستگي به رايانه در 3/1% كودكان شديد، در 5/25% متوسط و در 2/73 خفيف بود. ميانگين نمره وابستگي به رايانه در پسران بيشتر از دختران بود (05/0P < ). نتيجه‌گيري: داشتن آگاهي نسبت به جنبه‌هاي مثبت و منفي كار با رايانه، ما را در استفاده هر چه بهتر آن ياري مي‌كند؛ با افزايش دانش كودك و والدين مي‌توان به آنها كمك كرد تا از رايانه در جهت افزايش رشد و تكامل كودك بهره گيرند؛ مثل استفاده از بازيهاي خلاق به جاي مخرب. واژه‌هاي كليدي: وابستگي به رايانه؛ كودك دبستاني؛ پيامدها

Background and Aim: Children use computer in different ways. Studies show children in 2-7 years old averagely use computer 2-3 hours daily. Uncontrolled use of computer has negative effects on physical, social and mental development of children with various damages. This study was conducted to evaluate computer dependence and its consequences in school age children in Birjand. Materials and Methods: This descriptive-analytic study was done in school children in Birjand with two-stage cluster sampling .To collect the data (children- parentsʹ dependence on computer) questionnaire was used. The questionnaire was completed by inviting mothers. The scores in this 20 item scale ranged between 20 and 50. 20-29 showed low, 30-39 moderate, and 49-50 severe dependence on computer. To analyze the data SPSS software, descriptive statistics methods, and ?2 test were used. Results: The subjects were 1000 children with mean age of 8.84±1.13. 67.7% were male. The most time of computer use (in 68% of the children) was between 12-18 PM. The most usage in 42% of children was computer games with most favorite to action games in 52% of cases; the length of computer use in 82.5% of the subjects was less than 3 hours. 39% spent meal hours playing games and 2.5% of them always neglected their daily duties and home work. The rate of dependence on computer in 1.3% was severe, in 25.5% moderate, and 73% was mild. The mean score of dependence in boys was higher than in girls (P < 0.05). Conclusion: Recognizing negative and positive aspects of computer use will help us to utilize the technology without being caught in its trap. By enhancing the knowledge of children and parents we can help them use computer in promoting the childʹs growth and evolution, e.g. using creative games instead of destructive ones. Key Words: Dependence on computer; Child; Consequences