تعيين دوره بحراني كنترل گاوپنبه (Abutilon theophrasti)در كشت تابستانه سويا رقم سحر

Determination of the Critical Period of Velvetleaf (Abutilon theophrasti) Control in Soybean (Glycine max L.) Summer Cropping

گاوپنبه (Abutilon theophrasti Medic.) يكي از علف هاي هرز مهم در محصولات زراعي گرمادوست مانند سويا مي باشد. به منظور يافتن دوره بحراني كنترل گاوپنبه در محصول سويا در شرايط اقليمي گرگان، آزمايشي در سال 1385 در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در مزرعه تحقيقاتي ايستگاه تحقيقات كشاورزي گرگان با چهار تكرار به اجرا در آمد. آلودگي كرت ها به علف-هرز در زمان كاشت با دست به صورت مصنوعي انجام گرفت. براي تعيين دوره بحراني از دو سري تيمار استفاده شد؛ تيمارهاي تداخل كه در آنها تا مراحل دو برگي، چهار برگي، شش برگي، اوايل گلدهي و اوايل غلاف-بندي سويا، به گاوپنبه اجازه تداخل داده شد و از آن پس تا انتهاي فصل رشد تمامي علف هاي هرز كنترل شدند. در كنار اين تيمارها يك تيمار به عنوان شاهد تداخل در نظر گرفته شد كه به گاوپنبه اجازه حضور در تمام طول فصل رشد داده شد. سري دوم، تيمارهاي كنترل بودند كه در آنها تا مراحل رشدي ياد شده علف هاي هرز كنترل و از آن پس به گاوپنبه تا انتهاي فصل رشد اجازه تداخل داده شد. اين تيمارها نيز همراه با شاهد (كنترل تمامي علف هاي هرز در طول فصل رشد) بودند. اثر تيمارهاي كنترل و تداخل بر ارتفاع نهايي بوته، حداكثر شاخص سطح برگ در سويا و گاوپنبه و همچنين عملكرد دانه سويا معني دار گرديد. نتايج اين آزمايش مشخص نمود كه بين حداكثر سطح برگ، ارتفاع و وزن خشك گاوپنبه با عملكرد سويا رابطه خطي معكوس وجود دارد. بر اساس معادلات برازش داده شده گامپرتز و لجستيك بر حسب درجه- روز رشد، دوره بحراني كنترل گاوپنبه در سويا (رقم سحر) بر اساس 5% كاهش عملكرد مجاز بين مراحل دو برگي (14 روز پس از كاشت) و هفت برگي (43 روز پس از كاشت) و بر اساس 10% كاهش عملكرد مجاز بين مراحل سه برگي (18 روز پس از كاشت) و پنج برگي (35 روز پس از كاشت) تعيين شد.

Velvetleaf (Abutilon theophrasti Medic.) is one of the most important warm-season weeds in the field crops such as soybean. In order to determine the critical period of velvetleaf control in soybean field, an experiment was conducted in Gorgan in 2006 using a randomized complete block design with four replications. The experiments consisted of 2 series of treatments; the first set was control treatments that the crop was kept weed-free until the growth stages of 2 leaf, 4 leaf, 6 leaf stages, beginning bloom and beginning pod. The second set was interference treatments that velvetleaf was permitted to grow within the crop until the above-mentioned growth stages. Weedy and weed-free controls were also included in the study. The effects of control and interference treatments were significant on yield, height and maximum leaf area index of soybean and velvetleaf. Correlation between height, dry mater and maximum leaf area index of weed with yield of soybean were shown a negative linear relation. Using the Gompertz and Logistic equations, it was found that the critical period of controlling velvetleaf in soybean, considering 5% allowence decrease in yield, is between V2 (14 days after emergence or 239 CGDD) to V7 (43 days after emergence or 786 CGDD) leaf stages, while with 10% allowence decrease, is between V3 (18 days after emergence or 394 CGDD) to V5 (35 days after emergence or 616 CGDD) leaf stages.