اثر تاريخ كاشت بر مراحل نمو ، عملكرد و اجزا عملكرد چهار رقم آفتابگردان

Effects of Sowing Date on Developmental Stages , Yield and Yield Components of four Sunflower Cultivars

به منظور بررسي اثر تاريخ كاشت شامل درجه حرارت و طول روز بر مراحل نمو ، عملكرد و اجزا عملكرد آفتابگردان، آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي كبوترآباد مركز تحقيقات كشاورزي اصفهان در سال زراعي 78-1377 انجام شد. چهار رقم آفتابگردان به نام هاي زاريا، آذرگل، گلشيد و هاي‌سان 33 در چهار تاريخ كاشت (15 ارديبهشت، 5 و 25 خرداد و 25 تير) در چهار تكرار در قالب بلوك كامل تصادفي به صورت كرت‌هاي خرد شده مورد مقايسه قرار گرفتند كه تاريخ هاي كاشت به عنوان فاكتور اصلي و ارقام به عنوان فاكتور فرعي در نظر گرفته شدند. بالاترين عملكرد دانه در اولين تاريخ كاشت حاصل شد. تاخير در كاشت به علت تغييرات درجه حرارت و طول روز سبب تسريع نمو ارقام، گلدهي زود هنگام، نقصان سطوح فتوسنتز كننده و در نتيجه كاهش عملكرد و اجزا عملكرد گرديد. رقم زاريا با اختلاف ناچيز با ارقام ديگر ديررس‌ترين رقم بود. تفاوت بين ارقام مورد بررسي از نظر اجزا عملكرد و خصوصيات رشد رويشي معني‌دار شد. رقم زاريا با داشتن بالاترين وزن خشك بوته، بيشترين قطر طبق و وزن هزاردانه و رقم‌ هاي سان 33 با داشتن پايين‌ترين وزن خشك بوته، كمترين قطر طبق و وزن هزاردانه به ترتيب بالاترين و پايين‌ترين عملكرد دانه را دارا بودند. اثر متقابل تاريخ كاشت با رقم براي عملكرد دانه معني‌دار بود و بالاترين عملكرد دانه از رقم گلشيد در تاريخ كاشت 15 ارديبهشت به دست آمد.

The effects of different planting date including temperature and day length on developmental stages, yield and yield components of four sunflower cultivars were studied in Kabotar Abad Expermental Station of Isfahan Agricultural Research Center in 1998 to1999. Four cultivars (Zaria, Azargol, Golshid and Hysun33) compared at four planting dates (May 5th and 26th, June 15th and July 16th) in a split plot design with four replications. The highest seed yield was obtained from the first planting date. Delay in planting due to change of temperature and day length caused faster development, earlier flowering and lower photosynthetic areas and these consequently lowered yield and yield components. Zaria with little difference to other genotypes was the latest mature cultivar. The cultivars under study varied significantly for vegetative characteristics and yield components. Zaria with the highest plant dry weight, head diameter and 1000-seed weight had the highest and Hysun33 with the lowest plant dry weight, head diameter and 1000-seed weight produced the lowest seed yield. Planting date and cultivar interaction was significant for seed yield and the highest seed yield was obtained from Golshid in May 5th.