سپيده دَم شعر عرب درغُربت

The Dawn of Arab Poetry in Exile

پديده غربت و غريبي كه يكي از عوارض زندگي است، ممكن است در هر عصر و مكاني پيش آيد. بنابراين طبيعي است كه جامعه عرب پيش از اسلام نيز آن را تجربه كرده باشد؛ تا گروهي به ناچار ديار خود را رها كنند، تن به آوارگي دهند، در كوه و صحرا پناه گيرند، و وحوش را به معاشرت و مصاحبت برگرينند. آن گاه غربا در ديار تبعيدي به منظور تامين نان و جان، به دست آوردن ارزشهاي انساني خود، و بازگرداندن حقوق پايمال شده شان، تاخت و تازهايي تدارك بينند و به اجرا گذارند. در مواقع فرصت هم ماجراهاي تلخ و شيرين و حسب حال خود را به صورت سرودها براي تسكين دردها بر لب زمزمه كنند، سرودهايي كه در تامّل سپيده دَمِ شعرعرب در غربت محسوب مي شود. اين مقاله به بررسيِ اين سرودها از جنبه هاي مختلف مي پردازد.

The phenomenon of exile and homesickness is a problem of life, which may occur at any time and in any place. Thus, it was natural for Arabs to have experienced it before Islam. A group of people may inevitably leave their land, give in to exile, take refuge in mountains and deserts, and live with wild animals. To survive, to achieve their human values and to take their suppressed rights back, expatriates may think of some attacks and aggressions and may even wage them. At their leisure, they may speak of their bitter and sweet adventures in their songs in order to alleviate their pains, songs which are considered to be the dawn of Arab poetry in exile. This article studies these songs from different aspects.