بررسي اثرات قطع آبياري در مراحل مختلف رشد بر عملكرد و اجزاي عملكرد دانه و روغن ارقام كلزاي پاييزه

به منظور بررسي عكس العمل ارقام پاييزه كلزا به قطع آبياري در مراحل مختلف رشد، آزمايشي در سال زراعي 85-84 در ايستگاه تحقيقات كشاورزي كبوتر آباد اصفهان اجرا شد. اين آزمايش به صورت كرت هاي يك بار خرد شده در قالب طرح پايه بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. تيمارهاي آبياري در هفت سطح (D1 : آبياري معمول يا آبياري پس از 80 ميلي متر تبخير از تشت تبخير كلاس A تا زمان رسيدگي، D2 : قطع آبياري از مرحله ساقه دهي به بعد، D3 : قطع آبياري از مرحله گلدهي به بعد، D4 : قطع آبياري از مرحله خورجين دهي به بعد، D5 : قطع يك آبياري در مرحله ساقه دهي و يك آبياري در مرحله گلدهي، D6 : قطع يك آبياري در مرحله ساقه دهي و يك آبياري در مرحله خورجين دهي، D7 : قطع يك آبياري درمرحله گلدهي و يك آبياري در مرحله خورجين دهي) در كرت هاي اصلي و دو رقم پر محصول كلزا (اكاپي و زرفام) در كرت هاي فرعي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه اثر قطع آبياري بر ارتفاع گياه، تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين، وزن هزار دانه، عملكرد دانه و روغن در سطح احتمال يك درصد معني دار بود و اثر معني داري بر درصد روغن دانه نداشت. پس از تيمار آبياري معمول، بيشترين عملكرد دانه و روغن به ترتيب توسط تيمارهاي D5، D6 و D7حاصل شد كه اختلاف آن با ساير تيمارهاي قطع آبياري معني دار بود. كمترين عملكرد دانه و روغن توسط تيمار قطع آبياري از مرحله ساقه دهي به بعد توليد شد. رقم زرقام به طور معني داري از نظر ارتفاع گياه، تعداد خورجين در بوته، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، درصد روغن و عملكرد روغن نسبت به رقم اكاپي برتري داشت. براساس نتايج اين مطالعه جهت دستيابي به حداكثر عملكرد دانه و روغن در شرايط كم آبياري تيمارهاي قطع يك آبياري در مراحل ساقه دهي و گلدهي، قطع يك آبياري در مراحل ساقه دهي و خورجين دهي و قطع يك آبياري در مراحل گلدهي و خورجين دهي و رقم زرفارم در شرايط مشابه با مطالعه حاضر مناسب به نظر مي رسد.

To evaluate the effects of the irrigation termination in different growth stages on yield and its components of autumn’s canola cultivars in Isfahan region. An experiment was conducted in 2005-2006 in Kabotar Abad Research Station. A split plot layout within a randomized complete block design with tree replication was used. Main plots were seven level of the irrigation cut-off time (D1:control irrigation or irrigation after 80 millimeter vaporize from class A basin to physiological maturity, D2: the irrigation cut-off time from stem elongation stage and then on , D3:the irrigation cut-off time from flowering stage and then on, D4: the irrigation cut-off time from pod stage and then on, D5: the irrigation cut-off time in stem elongation and flowering stages, D6: the irrigation cut-off time in stem elongation and pod stages, D7: the irrigation cut-off time in flowering and pod stages) and Sub plot were two canola cultivar(Zarfam and Okapi) great autumn’s product. The results showed that the effect of the irrigation cut-off time treatments on plant height, number of pod per plant, number of grain in pod, thousand grains weight, grain and oil yield were significant. After Control irrigation treatment, maximum grain yield and oil yield were obtained by D5, D6 and D7 treatments respectively but there is significant between these treatment and other treatments. Minimum grain and oil yield were produced by the irrigation cut-off time from stem elongation stage treatment. Zarfam was significant as compared to Okapi superior for plant height, number of pod per plant, thousand grains weight, oil percentage and oil yield. On the basis of the results obtained, D5, D6 and D7 treatments and Zarfam cultivar might be suitable for obtained maximum grain and oil yield under the irrigation cut-off time condition to the present study.