بررسي اثر سطوح مختلف آب و مالچ پلاستيك بر عملكرد و كارايي مصرف آب گوجه‌فرنگي در روش آبياري قطره اي سطحي و زير‌سطحي

اين تحقيق به‌منظور بررسي تاثير خاكپوش پلاستيك، روش آبياري قطره اي و مقادير مختلف آب بر عملكرد، كارايي مصرف آب خصوصيات كيفي گوجه‌فرنگي (رقم موبيل) با استفاده از طرح آماري كرت‌هاي دوبار خرد شده در قالب بلوك‌هاي كامل تصادفي در دو سال زراعي 1386 و 1387 در سه تكرار به اجرا درآمد. آزمايش در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي خراسان رضوي انجام شد. فاكتورهاي طرح شامل مقادير آب در سه سطح (60، 80 و 100 درصد آب مورد نياز كامل گياه) در پلات اصلي، روش آبياري قطره اي در دو سطح (سطحي و زير سطحي) در پلات فرعي و خاكپوش در دو سطح (بدون پوشش و خاكپوش پلاستيك) در پلات فرعي فرعي قرار گرفتند. نتايج تجزيه واريانس مركب نشان داد كه اثر ميزان آب آبياري، روش آبياري و خاكپوش روي عملكرد و كارآيي مصرف آب در سطح احتمال 1 درصد معني دار بود. عملكرد گوجه فرنگي در سه سطح آبياري 60، 80 و 100 درصد به‌ترتيب 141/31 ، 575/54 و 265/62 تن در هكتار به‌دست آمد كه با هم اختلاف معني دار داشتند. بيشترين ميزان كارايي مصرف آب با مقدار 881/7 كيلوگرم بر متر‌مكعب در تيمار 80 درصد آب مصرفي به‌دست آمد. ميزان كارايي مصرف آب در دو تيمار 60 و 100 درصد به‌ترتيب برابر با 955/5 و 232/7 كيلوگرم بر متر‌مكعب بود. مقدار عملكرد در دو روش آبياري قطره اي سطحي و زيرسطحي به‌ترتيب برابر با 380/43 و 274/55 تن در هكتار بود كه با هم اختلاف معني دار داشتند. روش آبياري قطره اي زيرسطحي با ميزان كارايي 927/7 كيلوگرم بر متر‌مكعب نسبت به روش قطره اي سطحي برتر بود. مقدار عملكرد در تيمار بدون خاكپوش برابر با 714/42 و در تيمار خاكپوش برابر با 941/55 تن در هكتار بود. با كاربرد خاكپوش، مقدار كارايي مصرف آب حدود 30 درصد افزايش يافت. در نهايت سطح 80 درصد آب مصرفي با كاربرد روش آبياري قطره اي زيرسطحي و استفاده از خاكپوش به عنوان تيمار برتر انتخاب گرديد.

This study was conducted to determine the impacts of plastic mulch, drip irrigation method and different amount of water and their interactions on yield, water use efficiency (WUE) and quality characteristic of tomato (Mobile cultivar). The study was conducted in Torogh Agricultural Research Station, Razavi Khorasan province. The study was done during 2007-2008. Experimental design was randomized complete blocks (RCBD) in split split plot with three replications. Design treatments included different amount of water (60, 80 and 100% water requirement) in main plot, drip irrigation method (surface and subsurface) in sub plot and mulch (with/without mulch) in sub-sub plot. The combined analysis showed that irrigation water amount, irrigation method and mulch treatments had significant effect on yield and WUE (P? 0.01). Yield in 60, 80 and 100% water requirement treatments was 31.141, 54.575 and 62.265 ton/ha, respectively, which showed significant difference. The highest WUE (7.881 kg/m3) was in 80% irrigation treatment, followed by 60 and 100% (with 5.925 and 7.232 kg/m3), respectively. There was significant difference between yield in surface and subsurface drip irrigation (that was 43.380 and 55.274 ton/ha), respectively. Water use efficiency in subsurface drip irrigation was 7.927 kg/m3 that was greater than surface drip irrigation. Yield in mulch and without mulch treatment was 55.641 and 42.714 ton/ha, respectively. Application of mulch increased water use efficiency about 30 percent. Subsurface drip irrigation with 80% water use and using of mulch was the best treatment.