واكاوي نيازهاي آموزشي بهره‌برداران سيستم‌هاي آبياري تحت فشار در استان كرمانشاه (مطالعه موردي: شهرستان سنقر)

يكي از فناوري هايي كه موجب استفاده بهينه‌از منابع آب شده‌است، سيستم هاي آبياري تحت فشار مي باشد. اگر كشاورزان بخواهند استفاده‌ از سيستم‌هاي آبياري تحت فشار را در جهت توسعه كشاورزي پايدار ادامه دهند، برنامه هاي آموزشي آن ها مي بايست بر اساس نياز تدارك ديده شود. بنابر اين هدف اصلي اين مطالعه، تحليل نياز هاي آموزشي كشاورزان مجهز به سيستم‌هاي آبياري تحت فشار مي‌باشد. در اين مطالعه سعي شده‌است كه راهكارهاي آموزشي مناسب كه بايد توسط آموزش‌گران بزرگسالان در آموزش سيستم هاي تحت فشار مورد استفاده قرار گيرد تعيين شود و در نهايت به بررسي صلاحيت هاي مورد نياز آموزش‌گران از ديدگاه كشاورزان پرداخته شود. جامعه‌اماري در اين تحقيق توصيفي، تعداد 75 نفر كشاورزان مجهز به سيستم هاي آبياري تحت فشار در شهرستان سنقر در استان كرمانشاه مي‌باشد كه‌از اين تعداد، 63 كشاورز قابل دسترس، به‌عنوان نمونه مورد مطالعه قرار گرفتند (نرخ پاسخ‌گويي 86 درصد). به منظور تجزيه و تحليل نيازها، از مدل نيازسنجي بوريچ استفاده گرديد. نتايج نشان داد كه شناخت اجزاي مختلف سيستم هاي آبياري تحت فشار، سرويس و حفاظت از سيستم هاي آبياري، معرفي سيستم هاي مختلف آبياري و شناخت معايب و مزاياي آن ها، به‌عنوان مهم‌ترين نياز هاي آموزشي بهره‌برداران شناخته شدند. تماس رخ به رخ با مروجان كشاورزي، بازديد از مزارع نمايشي (روز مزرعه) و كارگاه هاي آموزشي از ديدگاه كشاورزان مجهز به روش هاي آبياري تحت فشار به ديگر روش هاي آموزش ترجيح داده شد. در نهايت، بهره‌برداران معتقدند كه‌اموزش‌گران آبياري تحت فشار بايد اجزاي سيستم هاي مختلف آبياري تحت فشار را بشناسند و همچنين قادر به معرفي و نشر نوآوري ها باشند. نتايج اين تحقيق مي تواند دستاوردهاي قابل توجهي جهت توسعه سيستم هاي آبياري داشته باشد. نخست اينكه‌اموزش‌گران هنگام آموزش به بهره‌برداران از كلي‌گويي پرهيز نموده و به جنبه هاي تخصصي سيستم‌ها بپردازند. اگر قرار باشد نياز هاي آموزشي بهره‌برداران برآورده شود، استفاده‌ از مروجان با صلاحيت هاي لازم ضروري است. همچنين مروجين تلاش نمايند حتي الامكان از آموزش هاي رخ به رخ بيشترين بهره‌برداري را به عمل آورند.

One of the technologies that deal with efficient use of water is sprinkler irrigation systems. If farmers are to continue the use of sprinkler systems which may be crucial in agricultural development, educational programs should be tailored to their needs. Therefore, the main purpose of this study was to analyze educational needs of farmers equipped with sprinkler irrigation. Furthermore, this study sought to investigate the appropriate teaching strategies that should be used by extension educators when teaching sprinkler irrigation systems. Finally, this study focused on competencies needed by adult educators as perceived by farmers. The target population of this descriptive survey design consisted of farmers who were equipped with sprinkler irrigation systems (N=75). An accessible sample of 63 farmers participated in this study (86% response rate). Using Borich Need Assessment model, four educational needs emerged. Namely, distinguishing different components of the system, system maintenance, knowledge on different sprinkler irrigation methods, and their relative advantages and disadvantages were prioritized by farmers. Moreover, farmers ranked face to face training, demonstration farms, and workshops as their top three preferences for receiving training for sprinkler system. Finally, farmers believed that sprinkler irrigation educators should be competent in different design systems and their components as well as competence in diffusion of innovations. The result of this study has major implications for sprinkler irrigation development programs. First, extension agents should train farmers on technical issues related to irrigation systems. If educational needs of farmers are to be met, extension agents with competencies in irrigation systems are suggested. Moreover, they also need to use face-to-face education when training farmers.