تعيين روش ريزازديادي پايه‌هاي همگروه گلابي OH × F333 و OH × F69

E-mail address of corresponding author: jalal_hivehchie@yahoo.com Determination of Micro-propagation Protocol for OH × F333 and OH × F69 Pear Clonal Rootstocks

اين پژوهش به منظور تعيين پروتكل تكثير درون شيشه‏اي دو پايه همگروه گلابي OH × F69 و OH × F333 در قالب چهار آزمايش مجزا انجام شد. طي آزمايش اول، اثر محيط‏هاي MS،QL وQL تغيير يافته روي صفات رويشي ساقه‌چه‌هاي درون شيشه بررسي شد. در بين اين محيط‏ها، محيط كشت QL تغيير يافته با بهترين پرآوري و كيفيت شاخه به عنوان محيط كشت پايه براي آزمايشات بعدي انتخاب شد. در آزمايش دوم و سوم ارزيابي اثر دو نوع سايتوكينين 2iP و BAP بطور جداگانه به ترتيب براي 2iP در چهار غلظت صفر (شاهد)، 5/0، 1 و 2 و براي BAP به دليل اهميت آن در محيط در سه غلظت 5/0، 1 و 2 ميلي‏گرم در ليتر انجام شد. نتيجه اين دو آزمايش نيز بيانگر برتري غلظت 5/0 و 1 ميلي‏گرم در ليتر 2iP و BAP با بهترين تعداد و كيفيت ريزشاخه‏ها بود. در آزمايش چهارم بهترين شرايط ريشه‏زايي به دو نحو تيمار طولاني مدت و كوتاه مدت غلظت‏هاي IBA ارزيابي شد و نتايج نشان دهنده برتري تيمار كوتاه مدت نسبت به تيمار بلند مدت بود. بيشترين درصد ريشه‏زايي، توسعه برگي، طول و كيفيت ريشه در غلظت 2 ميلي‏گرم در ليتر IBA ايجاد شد. به طور كلي به منظور ريز‏ازديادي اين دو پايه گلابي و بقا مطلوب ريزشاخه‏ها محيط رشدي مشتمل بر نمك‏هاي پايه QL تغيير يافته غني شده با 5/0 ميلي‏گرم در ليتر 2iP و 1 ميلي‏گرم در ليتر BAP براي بهبود پرآوري شاخه و تيمار كوتاه مدت با 2 ميلي‏گرم در ليترIBA براي ريشه‏زايي اين پايه‏ها قابل توصيه مي‏باشد.

To determine the in vitro propagation protocol for two pear clonal rootstocks; OH × F333 and OH × F69 four separate experiments were conducted. In the first experiment, effect of MS, QL and modified QL basal media on the vegetative characteristics including length and proliferation rate of shootlets, leaf number and expansion, inter-node length and necrosis of in vitro tips were measured and recorded. Modified QL had the highest proliferation and shoot length among tested media. In the other two experiments, effects of 2iP and BAP in two separate experiments were evaluated on pear rootstocks in 0, 0.5, 1 and 2 mg/l for 2iP, while for BAP due to its importance in media 0 mg/l was excluded. Results of these experiments indicated the appropriateness of 0.5 mg/l 2iP and 1 mg/l BAP on shootlets number and quality. In the forth experiment, the suitable rooting condition was assessed by long and short period exposure of in vitro micro-cutting to IBA. Results demonstrated higher rooting in short-period treated micro-cuttings as compared to the longer periods. The highest rooting rate, leaf expansion, root length and quality were also observed in 2 mg/l IBA. In conclusion, to micropropagate and to facilitate appropriate in vitro survival of these pear rootstocks a growth media containing modified QL enriched with 0.5 mg/l of 2iP and 1 mg/l of BAP are recommended. A short-phase treatment of micro-cuttings with 2 mg/l of IBA for root induction is also recommended.