برآورد برخي عوامل محيطي و پارامترهاي ژنتيكي زنده‌ماني بره‌هاي لري بختياري

Estimates of some environmental factors and genetic parameters on Lori-Bakhtiari lambs survival

در اين پژوهش از ركوردهاي زنده ماني و شجره تعداد 6241 راس بره، حاصل از 246 راس قوچ و 1721 راس ميش، مربوط به گله ي ايستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند لري بختياري واقع در شهركرد، جمع آوري شده طي سال هاي 1368 تا 1386 استفاده گرديد. به منظور برآورد اثر عوامل محيطي از روش GLM برنامه آماري SAS و جهت برآورد پارامترهاي ژنتيكي از روش حداكثر درست نمايي محدود شده (REML) و مدل هاي حيواني تك صفتي استفاده شد. مد آماري شامل اثر عوامل ثابت (سن مادر، سال تولد، جنس، نوع تولد و متغير كمكي وزن تولد بره) و تصادفي ژنتيكي مستقيم، با و بدون ژنتيكي افزايشي مادري و باقي مانده و هم چنين مدل تكرارپذيري بود. براي ميزان زنده ماني تا شيرگيري مدل حاوي اثرات مادري و بعد از شيرگيري مدل فاقد اثرات مادري مناسب بود. نتايج نشان داد كه ميانگين كل ميزان زنده ماني تجمعي بره ها از تولد تا سن 7، 14، 21، 30، 60، 90، 120، 150، 180، 210، 240، 270، 300، 330 و 365 روزگي به ترتيب 98/0، 97/0، 97/0، 96/0، 95/0، 94/0، 90/0، 82/0، 78/0، 75/0، 72/0 69/0، 68/0، 68/0 و 68/0 بدست آمد. اثر سن مادر، جنس بره، سال تولد بره و متغير كمكي وزن تولد بره به صورت درجه دوم بر ميزان زنده ماني معني دار (05/0? P) ولي نوع تولد غير معني دار بود. ميانگين حداقل مربعات زنده ماني بره ها در مادران 5 ساله به حداكثر رسيده و سپس كاهش نشان داد. ميانگين حداقل مربعات ميزان زنده ماني از تولد تا يك سالگي در بره هاي ماده بالاتر از بره هاي نر بود. با افزايش وزن تولد بره ها ميزان زنده ماني افزايش و سپس كاهش (به صورت درجه دوم) يافت. برآورد وراثت پذيري مستقيم زنده ماني بره ها تا يك سالگي از 01/0 تا 22/0، و با افزايش سن بره افزايش نشان داد در حالي كه وراثت پذيري مادري از 01/0 تا 04/0 بود و با افزايش سن بره كاهش نشان داد. تكرار پذيري زنده ماني بره‌ها از تولد تا يك سالگي نيز برابر با 48/0 بدست آمد.

Data and pedigree information for Lori-Bakhtiari sheep used in this study were 6241 records of lamb survival from 1721 dams and 246 sires collected from 1989 through 2007, from a Lori-Bakhtiari flock at Shooli station in Shahrekord. To estimate the effect of environmental factors on survival lambs used GLM procedure from SAS. The models included fixed factors that had significant effects and random direct genetic, maternal genetic and residual effects. Genetic parameters were estimated using restricted maximum likelihood procedure applying univariate animal models with and without maternal effects and repeatability model. Results showed that the overall mean of cumulative lambs’ survival were 0.98, 0.97, 0.97, 0.95, 0.94, 0.90, 0.82, 0.78, 0.75, 0.72, 0.69, 0.68, 0.68, and 0.68 from birth up to 7, 14, 21, 30, 60, 90, 120, 150, 180, 210, 240, 270, 300, 330 and 365 days of age, respectively. The age of dam, sex of lamb, year of birth and birth weight of lamb as covariate had a significant (p < 0.05) effect on lamb survival, but the type of birth was not significant. The least square means of lamb survival increased with age of dam and then decreased in dams with more than 5 years old. The least square means of lambs’ survival in females was higher than the male lambs from birth up to 12 months of age. The birth weight of lamb had a highly significant (P?0.01) effect on lamb survival at all ages as quadratic regression. Direct and maternal heritability estimates of lamb survival ranged from 0.01 to 0.22 and 0.01 to 0.04, respectively. Direct heritability increased with age of lamb, while maternal heritability decreased. The repeatability estimate of lamb’s survival from birth to 12 months of age was 0.48.