برآورد مولفه هاي واريانس (كوواريانس) و پارامترهاي ژنتيكي صفات توليدي و توليد مثلي در گوسفند نژاد بلوچي

Estimation of (CO)variance components and genetic parameter for production and reproduction traits in baluchi sheep

اين تحقيق با استفاده از ركوردهاي 12328 راس بره حاصل از 229 راس قوچ و 3671 راس ميش ن‍ژاد بلوچي ، كه در طي 26 سال از ايستگاه عباس آباد مشهد جمع آوري شده بود، صورت گرفت. صفات رشد شامل وزن تولد، وزن شيرگيري، وزن 6 ماهگي، وزن 12 ماهگي، و وزن 18 ماهگي (وزن بدن ميش به هنگام اولين سال جفت گيري)، و در مورد پشم فقط شامل وزن پشم نشسته در سن 18 ماهگي بود. صفات توليد مثل تركيبي ميش نيز شامل مجموع تعداد بره هاي متولد و از شيرگرفته شده و مجموع وزن بره هاي از شير گرفته شده از هر ميش تحت آميزش در طي سه سال زايش متوالي ميش بود. ميانگين حداقل مربعات صفات وزن بره ها در زمان تولد، شيرگيري، شش ماهگي، دوازده ماهگي و 18 ماهگي و وزن پشم نشسته در سن 18 ماهگي در دامنه اي از 45/0±23/2 تا 50/4± 75/44كيلوگرم قرار داشت. اين ميانگين براي صفات توليد مثل تركيبي مجموع تعداد بره هاي متولد و از شيرگرفته شده، و مجموع وزن بره هاي از شيرگرفته شده از هر ميش تحت آميزش در طي سه سال زايش متوالي بترتيب 79/0± 08/3 ، 86/0±75/2 بره و 31/19±99/61 كيلوگرم بود. مولفه هاي واريانس حاصل از اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم، اثر ژنتيكي افزايشي مادري، اثر محيطي دايمي مادري و كواريانس بين اثر عوامل ژنتيكي افزايشي مستقيم و مادري براي صفات توليدي و مولفه اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم براي صفات توليد مثل تركيبي ميش به روش حداكثر درست نمايي محدود شده (REML) برآورد شدند. براي صفات وزن تولد، وزن شيرگيري و وزن 6 ماهگي، علاوه بر اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم، اثر ژنتيكي افزايشي مادري، اثر محيطي دايمي مادري و كواريانس بين اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم و مادري اهميت داشت. لذا مدل 6 مناسب ترين مدل براي اين صفات در نظرگرفته شد. مقادير وراثت پذيري مستقيم (h2a)، وراثت پذيري مادري (h2m)، نسبت واريانس محيطي دايمي مادري به واريانس فنوتيپي (c2)، و همبستگي بين اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم و مادري (ram) بترتيب براي وزن تولد020/0±125/0، 017/0±080/0، 015/0±110/0و473/0، وزن شيرگيري017/0±067/0، 015/0±035/0، 015/0±099/0 و 345/0 ، و وزن شش ماهگي 022/0±109/0، 015/0±020/0، 019/0±047/0 و 904/0 برآورد گرديدند. براي وزن 12 ماهگي علاوه بر اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم، اثر ژنتيكي افزايشي مادري، و كواريانس بين اين دو اثر حايز اهميت بوده، بنابراين، براي اين صفت مدل 4 مناسب تشخيص داده شد. وراثت پذيري مستقيم و مادري و همبستگي بين اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم و مادري اين صفت به ترتيب 045/0±274/0، 016/0±021/0 و 646/0 برآورد شدند. براي وزن بدن و وزن پشم نشسته در سن 18 ماهگي فقط اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم (مدل 1) مهم بودند. بر اساس اين مدل، برآورد وراثت پذيري هاي مستقيم اين دو صفت به ترتيب 150/0±322/0 و 033/0±142/0 بودند. واريانس ژنتيكي افزايشي مستقيم براي صفات توليد مثل تركيبي مجموع تعداد بره هاي متولد و از شير گرفته شده و مجموع وزن بره هاي از شير گرفته شده از هر ميش تحت آميزش در طي سه سال زايش متوالي ميش پايين، و مقدار وراثت پذيري مستقيم آنها به ترتيب 035/0±0106/0، 035/0±0079/0 و 038/0±0239/0 برآورد گرديدند. نتايج اين مطالعه نشان مي دهد اگر چه صفات رشد در سنين اوليه نسبت به سنين بالاتر،بيشتر تحت تاثير عوامل ژنتيكي افزايشي مادري و نيز عوامل محيطي دايمي مادري واقع مي شوند. ولي با افزايش سن از اهميت اين آثار كاسته شده، بطوري كه در سنين بالاتر فقط اثر ژنتيكي افزايشي مستقيم اهميت داشته است. همچنين پايين بودن واريانس ژنتيكي افزايشي مستقيم و وراثت پذيري هاي صفات توليد مثل تركيبي در مطالعه حاضر مي تواند ناشي از واريانس محيطي بسيار بالاي آن صفات باشد. به همين علت بهبود شرايط محيطي مي تواند نقش قابل ملاحظه اي در تغيير عملكرد اين صفات داشته باشد.

The purpose of this study was to estimate genetic parameters for production body weight at birth, weaning, 6, 12, 18 months of age and greasy fleece weight at 18 months of age and ewe composite reproduction total number of lambs born and weaned, and total weight of lambs weaned per ewes joined over three parities traits for Baluchi sheep born in 26 years . Data consisted of 12328 lambs descending from 229 rams and 3677 ewes. Least-squares means for body weight at birth, weaning, 6, 12 and 18 months of age and greasy fleece weight at 18 months of age were 4.28±0.67 kg, 22.65±4.55 kg, 31.07±5.43 kg, 37.80±6.65 kg and 44.75±4.50 kg and 2.23±0.45 kg, respectively. These means for ewe composite reproduction traits were 3.08±0.79 lambs and 2.75±0.86 lambs and 61.99±19.31 kg, for total number of lambs born and weaned, and total weight of lambs weaned per ewes joined over three parities, respectively. Variance components resulting from direct additive genetic effects, maternal additive genetic effects, maternal permanent environmental effects, as well as, the covariance between direct and maternal additive genetic effects for production traits and direct additive genetic effects for ewe composite reproduction traits were estimated by REML procedures, fitting an animal models.The direct heritability (h2a), maternal heritability (h2m), maternal permanent environmental variance as a Proportion of phenotypic variance (c2) and correlation between direct and maternal additive genetic effects (ram) were 0.125±0.020, 0.080±0.017, 0.110±0.015 and 0.473 for birth weight, 0.067±0.017, 0.035±0.015 , .099±0.015 and 0.345 for weaning weight, and 0.109±0.022, 0.020±0.015, 0.047±0.019 and 0.904 for body weight at 6 months of age, respectively. The direct and maternal heritability and correlation between direct and maternal additive genetic effects of this trait were found to be 0.247±0.045, 0.021±0.016 and 0.646, respectively. For body weight and greasy fleece weight at 18 months of age only direct additive genetic effects were important. On the basis of this model, direct heritability for these two traits were 0.322±0.150 and 0.142±0.033, respectively. Direct additive genetic variance for ewe composite reproduction traits were law. The corresponding estimates of direct heritabilites were 0.0106±0.035, 0.0079±0.035 and 0.0239±0.038, for total number of lambs born and weaned, and total weight of lambs weaned per ewes joined over three parities, respectively. The results of this study indicated that direct selection for body weight at early stage of life, can improve ewe composite reproduction traits.