مكران ناحيه ي مستعد سونامي در سواحل جنوب شرقي ايران

Tsunami Prone Area of Makran, Offshore South Iran

مكران در شمال درياي عمان يك گوه فزاينده متشكل از تشكيلات رسوبي است كه از اواخر كرتاسه در لبه جنوبي ايران مركزي تشكيل شده است. در اين مطالعه از داده هاي لرزه نگاري دو بعدي، اطلاعات منتشر شده ي زمين شناسي و لرزه خيزي منطقه استفاده شده است. مطالعات اخير صورت گرفته بر اساس اطلاعات به دست آمده از يك شبكه GPS نشان مي دهد كه سرعت فرورانش صفحه اقيانوسي عمان به زير صفحه ايران در منطقه مكران حداقل حدود 19 ميليمتر در سال مي باشد. از نظر تاريخي سواحل جنوب شرقي مكران تحت تاثير سونامي قرار گرفته است. آخرين زمين لرزه بزرگ رويداده در اين منطقه، زمين لرزه 1945 پاسني با بزرگاي 1/8 بود كه سونامي عظيمي را در اين منطقه به وجود آورد. اين زمين لرزه و سونامي منتجه آن سبب كشته شدن حداقل حدود 4000 نفر و خسارات اقتصادي زيادي در كشورهاي پاكستان، عمان و ايران گرديد. بر خلاف بخش شرقي منطقه مكران، پهنه فرورانش بخش غربي مكران فاقد وقوع زمين لرزه هاي تاريخي بوده و در 25 سال گذشته هم رويداد زمين لرزه اي بزرگ يا متوسط دستگاهي در آن گزارش نشده است. با فرض تكرار سونامي 1945 مدل اوليه توزيع زماني و مكاني امواج سونامي در سواحل مكران و عمان شبيه سازي و محاسبه گرديده است. براساس محاسبات انجام شده، پس از گذشت كمتر از نيم ساعت سواحل ايران، پاكستان و عمان تحت تاثير سونامي قرار خواهند گرفت. مراكز اقتصادي و اجتماعي منطقه ساحلي ايران در امتداد درياي عمان و در مجاور اقيانوس هند طي دو دهه اخير گسترش قابل توجهي يافته است. اين رشد جمعيتي و اقتصادي خطر تلفات جاني و خسارات مالي ناشي از رويداد سونامي هاي محتمل آينده را در اين منطقه افزايش خواهد داد. در نتيجه جهت پيشگيري از اثرات تخريبي آن، ايجاد سامانه هشدار زود هنگام و نيز اجراِي يك برنامه ريزي دقيق و سريع اطلاع رساني به همراه تخليه ي سريع مناطق مسكوني نزديك به سواحل بسيار ضروري است.

The Makran region located in the north of Oman Sea is composed of a large sedimentary prism accreted during the Cenozoic. In this study seismic reflection data, published geological information and regional seismicity have been utilized. Based on recent GPS study in the region the subduction velocity is measured to be at least 19 mm/year. The southeast part of Makran has been historically affected by tsunami. The most recent earthquake of magnitude 8.1 occurred in 1945 creating a huge tsunami in this region killing at least 4000 people and having great economical impact in Pakistan, Oman, and Iran. The western part of Makran lacks the seismicity based on historical as well as instrumental data and there has been no major record of seismic activities in the last 25 years. By assuming the re-occurrence of 1945 tsunami the temporal and spatial location of tsunami wave has been preliminary modeled for the coastal region of the Makran and Oman. Based on the result of this simulation the coastal region of Iran, Pakistan and Oman will be affected in less than 30 minutes. The coastal area of Iran along the Sea of Oman in the vicinity of the Indian Ocean has developed extensively during the last two decades and the high growth of population has increased the risk of death loss due to any future tsunami. Due to this to reduce the future damage, it is important to develop a tsunami early warning system and required rapid evacuation procedure in the vicinity of the coast.