چكيده فارسي :
يكي از مباحث اساسي در اقتصاد هركشوري پول، مسكوكات و بانك است. اين مهم بي‌ترديد با توجه به جايگاه آن در اقتصاد و تجارت عصر قاجار قابل تعمق و ملاحظه است. از يك سو، نامشخص بودن وضعيت پول و مسكوكات ايران و ضرب آن درمناطق مختلف و تقلب‌هايي كه دراين زمينه صورت مي‌گرفته است، لطمات شديدي را بر اقتصاد به‌ويژه برتجارت وارد كرد و به‌دنبال خود ركود و بحران‌هاي اقتصادي را در پي داشت. از سوي ديگر، دخالت دولتمردان انگليس و روس بر امور بانك شاهنشاهي و استقراضي، كنترل بانك شاهنشاهي بر سيستم پولي - اعتباري و نشر اسكناس، خروج طلا از ايران، معاملات نقره و جلوگيري از تاسيس هر نوع بانك ايراني براي ايران ركود و ورشكستگي اقتصادي و براي انگليس و روسيه رونق و ترقي تجارت را به همراه داشت. بنابراين در پژوهش حاضر سعي مي‌شود كه ضمن اشاره به پول، مسكوكات و نوسانات آن در دوره قاجار، چگونگي پيدايش بانك‌ها و نقش دو بانك شاهنشاهي ايران و بانك استقراضي روس در اقتصاد و تجارت اين عصر با تكيه بر اسناد و منابع تحقيقاتي موجود مورد ارزيابي، تحليل و بررسي قرار گيرد.
چكيده لاتين :
One major issue in each countryʹs economy is money, coins and bank. This issue undoubtedly due to its position in the economy and trade of the Qajar era is contemplative and thoughtful. Imperial Bank and debt Bank of Russian had the most influence in the economy and trade (domestic and foreign) in this period. Unknown status of Iranʹs money and coins and its mint in different regions from one hand, and frauds that has been done in this area on other hand, has caused Severe damage on the economy, particularly on the trade, and it has accompanied the recession and economic crises following itself. The involvement of British and Russian government on imperial and debt banking, Imperial Bank control on monetary- Credit and publication notes, gold departure of Iran, silver trading, prevention of establishment of any kind of internal Iranian bank that this type of activities had yielded economic stagnation and bankruptcy for Iran and prosperity and progress of trade for Britain and Russia. Thus, due to profound influence of money, coins and banks in the Qajar era, this research tries to, on the one hand, note to money and coins and its fluctuations in this period, and on the other hand, how the emergence of banks, in Qajar era and the impact of two imperial Iran and debt Russia banks in economy and trade of this period will be evaluated, analyzed and inferred based on the available documents of that era and research sources.
1.
